Meer sporten, niet meer roken, afvallen. Bijna elk goed voornemen waarmee we zo braaf aftrappen in januari, heeft te maken met gezondheid. Daarom voegen we nog één aandachtspunt aan het to do-lijstje voor 2019 toe: met menstruatieproblemen ga je voortaan wél naar de (huis)arts.

Over menstruatieproblemen zeur je niet… 

Menstruatieproblemen horen er nu eenmaal bij. Die gedachte zit diep ingebakken en wordt nog altijd van generatie op generatie doorgegeven. Maar waarom eigenlijk? Met een ingegroeide teennagel ga je toch ook naar de arts? Dus waarom niet met klachten als hevig menstrueel bloedverlies of ondragelijke menstruatiekramp? Over menstruatieproblemen praten is niet altijd even makkelijk. Doordat de bloederige details onbesproken blijven, heeft het gros van de vrouwen geen idee wat acceptabel is qua menstrueel ongemak.

Eerlijk is eerlijk: die gynaecologische onderzoekstafel is natuurlijk niet heel uitnodigend. De neiging tot bagatelliseren en het almaar vooruitschuiven van die doktersafspraak zijn dus groot. Maar is dat ook slim? Nee, zeggen experts die constateren dat vrouwen over het algemeen veel té lang doorlopen met menstruatieproblemen. Onnodig, want aan veel menstruatieproblemen is wel degelijk iets te doen.

1 op de 3 vrouwen ervaart hevige klachten

Een online enquête die door 3.000 vrouwen is ingevuld, liet zien dat 70% van de vrouwen het vandaag de dag nog altijd moeilijk vindt om over gynaecologische problemen te praten. Het percentage dat zegt last te hebben van ernstige menstruatieproblemen is ook niet mals: 1 op de 3. Peter de Vroed van Men-struatie, initiatiefnemer van de enquête, pleit op basis van deze uitkomsten onder meer voor menstruatieverlof.

De uitkomst van een enquête naar de invloed op schoolprestaties, die door 8.000 meiden tussen de 13 en 19 jaar werd ingevuld, zijn ook al alarmerend: 79,4% van de meiden ervaart bovengemiddelde klachten zoals ernstige buikpijn en concentratie -en energieverlies; 46% meldt zich meerdere dagen per schooljaar ziek in verband met menstruatieklachten en 66,8% geeft aan dat menstruatieklachten een bovengemiddelde invloed hebben op hun schoolprestaties.

Doorlopen met klachten is een slecht idee

Dat te veel vrouwen doorlopen vindt ook hoogleraar gynaecologie Judith Huirne van VUmc. In de oratie waarmee ze eind 2017 haar hoogleraarschap aanvaardde, legde ze de vinger op de zere plek: ‘Menstruatieklachten worden niet alleen door vrouwen zelf, maar ook in de medische wetenschap vaak niet serieus genomen. Als vrouwen dan eindelijk medische hulp zoeken, wordt de onderliggende oorzaak van hun gynaecologische problemen, geregeld over het hoofd gezien.’

De behandeling van gynaecologische klachten is te veel gericht op symptoombestrijding, vindt Huirne. ‘Jarenlang was de behandeling beperkt tot het voorschrijven van hormonen of het verwijderen van de baarmoeder. Inmiddels zijn er voldoende nieuwe technieken waarmee effectief kan worden behandeld op een minimaal invasieve wijze.’ In andere woorden: aan veel klachten is met een eenvoudige ingreep wat te doen. En ook al is een oorzaak niet altijd te vinden, om gezondheidsrisico’s uit te sluiten is het toch handig onderzoek te laten doen.

Specialistische centra voor een snelle diagnose

Huirne pleit voor meer specialistische centra voor ‘benigne gynaecologie’. Ofwel: centra voor de behandeling van alle ‘goedaardige’ aandoeningen aan de vrouwelijke geslachtsorganen. Huirne: ‘Daar kan een snelle diagnose worden gesteld en worden behandelingen aangeboden die wetenschappelijk zijn bewezen.’ Dat is belangrijk: ‘Het te laat ontdekken van de onderliggende oorzaak kan problemen geven, bijvoorbeeld bij vrouwen die zwanger willen worden.’

Huirne richtte daarom het VUmc Uterine Repair Center op voor vrouwen met afwijkingen van de baarmoeder, zoals myomen (vleesbomen), adenomyose (endometriose van de baarmoeder) en zogenaamde niche-klachten na een keizersnede. Vrouwen met deze niches hebben een drie keer hogere kans op abnormaal menstrueel bloedverlies. Steeds meer ziekenhuizen hebben inmiddels een gespecialiseerde ‘menstruatiepoli.’

Wordt vervolgd…

De boodschap van Judith Huirne is helder: ‘Vraag aandacht voor gynaecologische problemen.’ Zij is niet de enige die op de barricade klimt voor menstruatieproblemen en andere gynaecologische aandoeningen die weliswaar niet levensbedreigend zijn, maar wel een stevige wissel op het dagelijks functioneren kunnen trekken. Hoogleraar Marlies Bongers van het Maxima Medisch Centrum zoomde tijdens haar oratie al in 2015 in op de stress die te hevig menstrueren – een aandoening waar maar liefst 1 op de 5 vrouwen last van krijgt – in bijvoorbeeld een werksituatie kan geven.

2019 belooft een interessant menstruatiejaar te worden. Met ingang van dit jaar komt de hele maand november in het teken te staan van de voorlichtingscampagne Bloedserieus; over de oorzaken en oplossingen bij hevig bloedverlies. Vanuit het RadboudMC wordt binnenkort de uitslag verwacht van een uitgebreide enquête onder 40.000 vrouwen onder leiding van gynaecoloog Bertho Nieboer. Over de impact van alledaagse menstruatieklachten op het leven van alledag is het laatste woord nog niet gezegd. Wordt vervolgd!

Lees ook:
Te weinig: kan dat ook?
5 Redenen om je wel te schamen
10 Redenen om wel blij te zijn met je menstruatie