Meer sporten, niet meer roken, afvallen. Bijna elk goed voornemen waarmee we zo braaf aftrappen in januari, heeft te maken met gezondheid. Daarom voegen we nog één aandachtspunt aan het to do-lijstje voor 2018 toe: met menstruatieproblemen ga je voortaan wél naar de (huis)arts.

Over menstruatieproblemen zeur je niet, die horen er nu eenmaal bij. Die boodschap zit diep ingebakken en wordt nog vaak van generatie op generatie doorgegeven. Maar waarom eigenlijk? Met een ingegroeide teennagel ga je toch ook naar de arts? Dus waarom niet met klachten als hevig menstrueel bloedverlies of ondragelijke menstruatiekramp?

Extreem bloedverlies, grote stolsels, met een badlaken tussen je benen moeten slapen, handenvol pijnstillers slikken tegen de kramp: het past op de een of andere manier niet in de gemiddelde conversatie. Doordat de bloederige details onbesproken blijven, heeft het gros van de vrouwen geen idee wat acceptabel is qua menstrueel ongemak. Complicerende factor is dat sommige klachten, zoals hevige menstruaties (menorragie), geleidelijk erger worden, zodat je er min of meer aan went. En eerlijk is eerlijk: die ijskoude eendenbek en de beugels van de gynaecologische behandeltafel, zijn ook niet heel uitnodigend. De neiging tot bagatelliseren en het almaar vooruitschuiven van die doktersafspraak zijn dus groot. Maar is dat ook slim? Nee, vinden onder meer gynaecologen die constateren dat vrouwen veel té lang doorlopen met menstruatieproblemen.

Over menstruatieproblemen zeur je beter wél

Een online enquête onder 1.600 vrouwen liet zien dat 70 procent van de vrouwen het vandaag de dag nog altijd moeilijk vindt om over gynaecologische problemen te praten. Het percentage met ernstige menstruatieproblemen is ook niet mals: 1 op de 3. Gynaecoloog Judith Huirne van VUmc legde in de oratie waarmee ze afgelopen 8 december haar hoogleraarschap aanvaardde, de vinger op de zere plek. Menstruatieklachten worden niet alleen door vrouwen zelf, maar ook in de medische wetenschap vaak niet serieus genomen. Huirne: ‘Als vrouwen dan eindelijk medische hulp zoeken, wordt de onderliggende oorzaak van hun gynaecologische problemen, geregeld over het hoofd gezien.’

De behandeling van gynaecologische klachten is te veel gericht op symptoombestrijding, vindt Huirne. ‘Jarenlang was de behandeling beperkt tot het voorschrijven van hormonen of het verwijderen van de baarmoeder. Maar inmiddels zijn er voldoende nieuwe technieken beschikbaar waarbij de onderliggende oorzaak effectief kan worden behandeld op een minimaal invasieve wijze.’ In andere woorden: aan veel klachten is middels een eenvoudige ingreep wat te doen. En ook al is een oorzaak niet altijd te vinden, om gezondheidsrisico’s uit te sluiten is het toch handig onderzoek te laten doen.

Huirne pleit voor specialistische centra voor ‘benigne gynaecologie’; centra dus voor de behandeling van alle ‘goedaardige’ aandoeningen van de vrouwelijke geslachtsorganen, dus niet om de behandeling van kanker. Huirne: ‘Daar kan een snelle diagnose worden gesteld en worden behandelingen aangeboden die op basis van onderzoek wetenschappelijk zijn bewezen.’ Dat is belangrijk: ‘Het te laat ontdekken van de onderliggende oorzaak kan problemen geven, bijvoorbeeld bij vrouwen die zwanger willen worden.’

Naar het baarmoederreparatiecentrum

Huirne richtte in 2016 al het VUmc Uterine Repair Center ofwel baarmoederreparatiecentrum op voor vrouwen met afwijkingen van de baarmoeder, zoals myomen (vleesbomen), adenomyose (endometriose van de baarmoeder) en zogenaamde niche-klachten na een keizersnede. Vrouwen met deze niches hebben een drie keer hogere kans op abnormaal bloedverlies na de menstruatie. Huirne: ‘Wekelijks melden zich vrouwen uit heel Nederland in ons centrum voor een second opinion over bloedingsklachten of vruchtbaarheidsproblemen na een keizersnede.’

De boodschap van Judith Huirne is alvast helder: ‘Vrouwen, vraag aandacht voor gynaecologische problemen.’ Huirne is niet de enige die op de barricade klimt voor menstruatieproblemen; gynaecologische aandoeningen die vaak weinig serieus worden genomen. Hoogleraar Marlies Bongers van het Maxima Medisch Centrum zoomde tijdens haar oratie in 2015 in op de stress die de angst voor doorlekken – of daadwerkelijk doorlekken – door hevig bloedverlies in bijvoorbeeld een werksituatie kan geven. Vanuit het RadboudMC wordt binnenkort de uitslag verwacht van een vorig jaar gehouden enquête onder 40.000 vrouwen – onder leiding van Bertho Nieboer – over de impact van menstruatieklachten op het dagelijks functioneren. Wordt vervolgd.

Lees ook:
Te weinig: kan dat ook?
5 Redenen om je wel te schamen
10 Redenen om wel blij te zijn met je menstruatie