Voor de meesten is de menstruatie niet iets om reikhalzend naar uit te zien. Zeker niet als er sprake is van endometriose en dus hevige pijn. Of van onbegrepen menstruatieklachten als PMS. Wat kun je daar tegen doen met voeding?
Voor het antwoord op die vraag ging Period! op consult in de Nijmeegse praktijk van Chinees herbalist, acupuncturist en receptenmaker Stephanie van Hulst. Zij is gespecialiseerd in de behandeling van endometriose(klachten) door middel van voedingsadviezen, Chinese kruiden en acupunctuur. Daarvoor bestudeerde zij jarenlang de westerse en Chinese voedingsleer. Vooral in de Chinese voedingsleer vond ze antwoorden die de menstruatieperiode draaglijk(er) kunnen maken. Haar kennis is onlangs gebundeld in het boek Endometriose en menstruatieklachten te lijf – de helende kracht van voeding voor vrouwen; een uitgebreidere versie van het e-book dat in 2008 verscheen.
Waarin verschillen de westerse en Chinese visie op menstruatieklachten?
‘Wij zijn in het westen gewend om naar de invloed van hormoonstofjes op de cyclus te kijken. In de Chinese geneeskunde zijn deze twee begrippen van oudsher onbekend. Daar kijkt men naar het totaalplaatje, naar de balans van het hele lichaam tijdens de cyclus. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat je meteen na de menstruatie vage klachten hebt, of moe bent. En dat kan ervoor zorgen dat je later in de cyclus meer klachten krijgt. In mijn boek leg ik uit hoe menstruatieklachten kunnen ontstaan en hoe je je lichaam met voeding weer in balans kunt brengen. Eén van de oorzaken van pijnklachten, kan ‘verkeerde’ voeding zijn. Want je voeding verschaft je de bouwstenen voor voldoende energie en bloedvorming. Onvoldoende energie en/of doorbloeding in het bekken is vanuit de Chinese zienswijze de oorzaak van menstruatiepijnen.’
Hoe kan ‘verkeerde’ voeding menstruatiepijn veroorzaken?
‘Als je voedsel niet goed kunt verteren, is het op dat moment verkeerde voeding voor je. Dan stagneert het voedsel in je spijsverteringssysteem. Vergelijk het met in een file staan. Er is teveel verkeer op de weg, het stroomt niet meer door; stagneert. Hetzelfde effect ontstaat als je het voedsel niet goed kunt verteren. Je lichaam kan dan minder voedingsstoffen uit je voeding halen, waardoor je energie vermindert, evenals de bloedopbouw. Die bloedopbouw en voldoende energie in je bekken zijn nodig om de menstruatie soepel te laten verlopen. Als er onvoldoende van beide is, kan het menstruatiebloed niet goed afvloeien. Het stagneert, waardoor je pijn ervaart voorafgaand of tijdens de menstruatie.’
8 Extra voedingstips voor tijdens de menstruatie
1. Vermijd zwaar verteerbaar, gefrituurd voedsel om menstruatiepijn te voorkomen.
2. Laat koud voedsel (zoals yoghurt) en koude dranken (zoals smoothies) achterwege; je lijf heeft warmte nodig tijdens de menstruatie.
3. Kies voor een warm ontbijt zoals havermoutpap zonder zuivel, met verwarmende kruiden als kaneel en kardemom.
4. Kies voor licht verteerbare maaltijden om voedselstagnatie, en menstruatiepijn als gevolg daarvan, te voorkomen. Kies voor (maaltijd)soepen, gekookte rijst met gestoomde groente en een klein beetje gestoofde vis of vlees.
5. Verwerk wat gember en kurkuma in je maaltijden. Deze kruiden staan erom bekend dat ze menstruatiepijn kunnen verminderen.
6. Je spijsvertering werkt het best tot pakweg 14.00 uur. Maak gebruik van die wetenschap en neem de zwaarste maaltijd van de dag rond lunchtijd. Menstrueren kost al genoeg energie.
7. Lunchen op het werk? Laat salade en brood staan en neem in plaats daarvan een thermosfles maaltijdsoep mee van huis.
8. Zin in zoet? Vermijd suiker(producten). Kies liever voor gedroogd fruit, zoals pruimen en abrikozen of dadels. Zo krijg je meteen de goede bouwstoffen binnen die nodig zijn om het bloedverlies tijdens de menstruatie te compenseren.
Wat zijn signalen van ‘verkeerde’ voeding?
‘Je hebt vast wel eens teveel gegeten. Er kan niets meer bij en het lijkt alsof er een steen op je maag ligt. Dit is een voorbeeld van voedselstagnatie. De vertering ligt stil, de energie kan niet doorstromen. Als één systeem niet goed werkt, beïnvloedt dit ook andere systemen. Het orgaansysteem dat het dichtst in de buurt ligt wordt als eerste aangetast. De baarmoeder, die dicht bij de darmen ligt, stagneert dus mee. Er is niet genoeg energie om het bloed goed af te voeren. Dit geeft pijnen en eventueel ook bloedklonters en andere klachten. Zeker als je endometriosehaarden bij de darm hebt, zul je hiervan last ervaren.’
Verkeerde voeding zit ‘m niet alleen in de hoeveelheid of het soort eten of drinken, ook de temperatuur speelt een rol. ‘Het eten van bijvoorbeeld een heel koud ijsje vraagt zoveel warmte en energie van het spijsverteringsstelsel, dat het op dat moment te zwaar verteerbaar is en dus voor jou ‘verkeerde’ voeding. Een ander voorbeeld: je eet gezond en toch merk je dat het eten niet goed valt in de periode vooraf of tijdens de menstruatie. Of je krijgt ineens trek in bepaalde voedingsmiddelen die je anders niet eet; de snaaitrek. Dit zijn allemaal signalen dat je voedingspatroon niet optimaal is.’
Wat kun je het beste wél eten (en waarom)?
‘In deze wirwar van klachten en signalen heb ik een soort ordening aangebracht: wat kun je op welk moment van de cyclus het beste wél en niet eten. Want wat prima valt op één moment, kan op een ander moment juist verkeerd voor je uitpakken, zonder dat je je daarvan bewust bent.’ Sommige voedingsmiddelen zijn extra uitgelicht. ‘Volgens de Chinese voedingsleer heeft ieder voedingsmiddel namelijk een medische werking. Zo heeft men ontdekt dat aubergines en rode peper menstruatiepijn kunnen verminderen. En heb je last van menstruatiepijn én veel bloedverlies? Dan zijn rode bietjes bij uitstek voor je geschikt. Rode bietjes verminderen menstruatiepijn en zijn ook een bloedtonicum. Van die wetenschap kun je gebruik maken als je ongesteld bent.’
Een omvangrijk deel van het dieetboek is ingeruimd voor recepten. Elk recept – overzichtelijk ingedeeld onder kopjes als dranken, fruit, groenten, soepen, vis, vlees, sauzen, granen/peulvruchten, repen, taarten, desserts en broodjes – is uitgebreid getest, eenvoudig te maken en prima geschikt voor huisgenoten die géén last hebben van hun menstruatie. Maar voor wie voeding als medicijn wil inzetten: bij elk recept wordt helder uitgelegd op welk moment van de cyclus je het gerecht het beste kunt eten en waarom. Gecombineerd met het omvangrijke theoriedeel levert dat voldoende handvatten op om zelf de regie te kunnen nemen. En dat is nog lekker ook. Voorproefje? Onderaan dit artikel vind je een verrukkelijk recept voor rode bietjesmousse met walnoot (foto).
MAIL & WIN
Kans maken op een gratis exemplaar? Period! mag één boek t.w.v. € 39,95 cadeau geven. Mail je naam en postadres voor 14 februari 2018 naar actie<@>period.nl. De winnaar krijgt per email bericht. Kijk voor meer informatie op endometriosetelijf.nl. Via deze site kun je het boek Endometriose en menstruatieklachten te lijf – de helende kracht van voeding voor vrouwen bestellen. Bijzonder: je kunt het boek 30 dagen gratis proberen. Klik hier voor het inkijkexemplaar. CLOSED
Rode bietjesmousse met walnoot
Deze verrukkelijke rode bietjesmousse met walnoot kun je in alle fasen van de cyclus eten, maar is extra goed voor je tijdens de menstruatieweek (in week 1) en/of als je last hebt van bloedklontjes, hevig bloedverlies en endometriosehaarden bij de darmen. In week 2 en 3 kun je de mousse eten om energie en bloed op te bouwen. Bonus: het recept is binnen 10 minuten klaar!
Ingrediënten
500 gram geroosterde of gekookte rode bietjes
6 ontpitte gedroogde pruimen
Handjevol walnoten
2 eetlepels walnootolie
3 eetlepels olijfolie extra vergine
Snufje zout
Peper naar smaak
1 eetlepel citroensap
Optioneel: 4 gedroogde, ontpitte dadels
Bereiding
1. Schil de bietjes en snijd ze in vieren
2. Voeg alle ingrediënten van het recept samen in een keukenmachine of blender en mix tot een zachte mousse.
3. Proef en voeg naar smaak meer zout, peper of citroensap toe.
Eet de mousse als beleg op toast of als voorafje met veldsla en haring. In de koelkast kun je de mousse 3 dagen bewaren.
Beelmateriaal: Stefanie van Hulst.
Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.
Smaakt naar meer?
Anti-pms chocoladecake
Extreme trek als je ongesteld wordt
Menstrual power food
