Vaginale afscheiding, vaginaal vocht, vagina vocht of ‘v@g!n@l3 @fsch3id!ng’ als je er op social media iets over wilt delen zonder gecensureerd te worden. Hoe je het ook noemt, het is iets om blij mee te zijn. Vocht dat door de klieren van je vulva en vagina wordt gemaakt, werkt namelijk als een zelfreinigend mechanisme. Aan de kleur, geur en de hoeveelheid kun je aflezen hoe het met je conditie is gesteld.

Alle seinen op groen

Gezonde vaginale afscheiding is meestal waterig, maar kan ook melkwit of zelfs melkachtig roze zijn. De geur zou je het beste als lichtzurig kunnen omschrijven. Ruik je roosjes, dan was je jezelf waarschijnlijk te goed of gebruik je misschien geparfumeerd maandverband uit angst voor geurtjes. Herhaling: je vagina is zelfreinigend. Daarom is wassen met (geparfumeerde) zeep overbodig. Dat verstoort namelijk de normale pH-waarde.

Ook allerlei andere factoren kunnen de normale gang van zaken beïnvloeden. Seksuele opwinding zorgt bijvoorbeeld voor meer vaginaal vocht: dat is immers je natuurlijke glijmiddel. Ook veranderingen in je hormoonhuishouding spelen een rol. In de puberteit vind je ineens meer afscheiding in je onderbroek. Dat kan ook het geval zijn rond de ovulatie ofwel eisprong. Tijdens de innesteling van een bevruchte eicel kan je wat roze of bruinige afscheiding hebben door een beetje bloedverlies (kijk ook even bij spotting). In de premenopauze kun je last krijgen van vaginale uitdroging. Allemaal niets om je zorgen over te maken, in principe.

Geel en groen zijn misschien een code rood

Anders wordt dat natuurlijk als de hoeveelheid ineens enorm toeneemt, de afscheiding brokkelig is, zeer sterk (vissig) ruikt of geel/groen van kleur is. Zeker als je hierbij ook nog jeuk hebt of een branderig gevoel. Dat kan namelijk wijzen op een schimmelinfectie (candida) of een bacteriële infectie (bacteriële vaginose), een soa of een bekkenontsteking. Ruim 75% van vrouwen+ krijgt in haar leven een vaginale infectie, dus ook op dit punt geldt: niks om je voor te schamen. Ook een vergeten tampon kan klachten geven. Laat bij twijfel over de oorzaak even een uitstrijkje maken bij de huisarts.

Bloed in je onderbroek

Van alle kleuren afscheiding die je in je ondergoed kunt vinden, is rood waarschijnlijk de bekendste. Je weet wel, rood van menstruatiebloed. Tijdens je menstruatie wordt de functionele laag van je baarmoederslijmvlies – de endometriumlaag die elke maand opnieuw wordt opgebouwd – afgevoerd via de vagina. Doordat menstruatiebloed ook endometriumcellen bevat, heeft het een dikkere en slijmerige textuur dan ‘gewoon’ bloed.

Het idee dat menstruatiebloed stinkt, en dat je het dus kunt ruiken als je ongesteld bent, zit meestal tussen de oren. De geur van menstruatiebloed is neutraal, hooguit wat ijzerachtig. Vooropgesteld dat je geregeld van menstruatieproduct wisselt en je vulva met (lauwwarm) water wast. Door een hogere pH-waarde kan je vagina/vulva wel anders ruiken. Is het echt onaangenaam? Dan is dit waarschijnlijk niet de schuld van je menstruatie, maar is er iets anders aan de hand. Denk aan een schimmelinfectie of een soa (zie hierboven).

Van roze tot diepdonkerbruin…

De kleur rood kan enorm verschillen: van roze en framboos tot helderrood en diepdonkerbruin. De vuistregel: hoe lichter en feller de kleur rood, hoe verser. Hoe ouder, hoe donkerder. Aan het begin van je ongesteldheid is de kleur dus helderder. Wat de hoeveelheid betreft: gemiddeld verlies je tot vijf eetlepels per menstruatie. Alles tussen de 30 en 50 ml geldt als normaal. Boven de 80-120 ml spreek je van hevig menstrueel bloedverlies. Als je hevig menstrueert, kun je ook stolsels (brokjes bloed) verliezen.

Vind je buiten je menstruaties om roodbruine afscheiding in je ondergoed, dan heb je waarschijnlijk last van spotting. De oorzaak van zo’n doorbraakbloeding is vaak onschuldig. Tussentijds bloedverlies kan door je ovulatie of door de innesteling van een eicel ontstaan. Als je de pil gebruikt kan het een teken zijn dat je misschien een stopweek moet inlassen omdat het tijd wordt voor een onttrekkingsbloeding. Wat is lochia dan, vraag je je misschien af? Dat staat voor het verlies van bloed en endometriumweefsel na de bevalling. Ja, ook postnatale afscheiding is normaal.

Ook best nat…

Goed om te weten: naast allerlei soorten afscheiding en bloed kun je ook nog transpiratievocht en/of druppeltjes plas in je slip vinden. Je V-zone telt gigantisch veel zweetkliertjes. Bacteriën zijn dol op een warme en vochtige omgeving. Daarom is het belangrijk om de boel een beetje te laten ademen, vochtig ondergoed of een natte zwembroek te verruilen voor een droge en geregeld je maandverband of inlegkruisje te verschonen.

Urinedruppels belanden natuurlijk niet via je vulva in je ondergoed. Toch verdient ook dit een plek in deze lekkage-lijst. Licht urineverlies bij inspanning (sporten, hoesten, lachen) komt vaker voor dan je misschien denkt. De kans daarop wordt groter na een bevalling en de overgang, maar ook als je piepjong bent kun je tijdens het lachen en beetje in je broek plassen. Als je een hekel hebt aan dat natte gevoel of geen zin hebt om een paar keer per dag van ondergoed te wisselen, kun je een inlegkruisje gebruiken. Die zijn er in soorten en maten, ze zijn er zelfs in zwart. Of probeer menstruatie ondergoed.

20 Woorden die je niet kunt zeggen op social media

Moraal van het verhaal: vaginale afscheiding is volstrekt natuurlijk. Het is dus normaal om erover te praten. Sterker: is nogal veel over te vertellen. Helaas denken social media daar anders over. Informatieve posts over vagina’s, vulva’s, menstruatie, seksualiteit (posts over #vrouwengezondheid dus) worden heel vaak verwijderd. Dat is abnormaal. Libresse – de eerste die rood bloed in reclamecampagnes liet zien – komt daarom met de campagne #V@g!nasOngecensureerd op Facebook, Instagram en TikTok. Een vuist maken tegen censuur is helaas nog steeds nodig. Delen + liken = lief.

 Vrouwen+ Omdat niet iedereen die menstrueert een vrouw is én niet alle vrouwen menstrueren, voegen we in dit artikel het leesteken ‘+’ aan het woord ‘vrouwen’ toe.

Beeldmateriaal: Essity/Libresse. 

Meer lezen?
Deze bloedirritante vraag is echt een red flag
Cool: menstruatieondergoed van katoen
Je cyclus beïnvloedt je liefdesleven
Dé menstruatieles: gastlessen op middelbare scholen
Wat weet jij eigenlijk over de perimenopauze? 
Meer of minder maandverband: wat is er aan de hand? 

Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.