Eigenlijk is het logisch. Natuurlijk beïnvloedt je menstruatiecyclus je liefdesleven. Dat heeft de natuur slim geregeld. Die hele cyclus heeft immers maar een doel: een succesvolle voortplanting. Hormonen spelen een cruciale rol. Maar er zijn meer factoren die ervoor zorgen dat je meer of juist minder behoefte hebt aan seks en intimiteit. Lees hier welke factoren verder een rol spelen en hoe je deze kennis in je voordeel kunt inzetten terwijl je meteen wat veelvoorkomende menstruatieproblemen aanpakt.
Meer en minder zin door je menstruatiecyclus
Ook al kunnen we seksualiteit tegenwoordig los zien van zwangerschap – met dank aan de moderne anticonceptie – in de kern is die hele menstruatiecyclus natuurlijk bedoeld om voor nageslacht te zorgen. Net zoals je een jaar in vier seizoenen kunt verdelen, kun je ook de menstruatiecyclus in vier fasen verdelen. In elke fase zit je hormoonhuishouding anders in elkaar. Het is dus logisch dat je je in elke fase anders voelt.
Rond je ovulatie ofwel eisprong is de zwangerschapskans het grootst. Dat zal geen nieuwsfeit zijn. Het is dus niet toevallig dat de meeste vrouwen+ in de ovulatiefase (zomerfase) meer zin hebben in flirten, daten en seksuele intimiteit. In deze fase bereikt het oestrogeenniveau namelijk een piek. Dat zorgt niet alleen voor dikker baarmoederslijmvlies, zodat een bevruchte eicel zich zou kunnen innestelen, maar ook voor meer zelfvertrouwen. Als je een first date wilt plannen, is dit het moment.
Die ovulatiefase duurt helaas maar een paar dagen. De periode erna – de luteale fase ofwel herfstfase – kan wel 14 dagen in beslag nemen. Je lijf krijgt in deze fase door dat er geen succesvolle bevruchting heeft plaatsgevonden en bereidt zich voor op het afvoeren van het overtollige baarmoederslijmvlies (= menstruatie). Hoe dichter je bij de menstruatiefase komt, hoe meer PMS-verschijnselen de kop op kunnen steken. Driftbuien, huilbuien, eetbuien, huidproblemen, vocht vasthouden: het zijn allemaal geen zaken die libido verhogend werken.
Tijdens de menstruatiefase (winterfase) – als het bloeden is begonnen – is de lust tot intimiteit waarschijnlijk tot een nulpunt gedaald. Al zijn er altijd uitzonderingen die de regel bevestigen; veel vrouwen+ hebben dan vooral zin om met rust gelaten te worden. Lees: in bankhangen, Netflixen, chocolade-pizza-roomijs-bingen. Je kent het wel (van anderen natuurlijk). Op je rug gekriebeld worden, dat is lekker. Een voetmassage ook. Maar jezelf blootgeven tijdens de seks? Doorlekangst door menstruatieschaamte is killing voor je libido. En daar hebben verrassend veel vrouwen+ last van.
Na de menstruatiefase volgt de folliculaire fase (lentefase). Het oestrogeenlevel stijgt weer, waardoor je langzaam beter in je vel komt te zitten. Je lijf maakt zich op voor een nieuwe ronde zwangerschapskans. Waardoor ook de behoefte aan intimiteit weer toeneemt. En deze cyclus herhaalt zich dan zo’n 13 keer per jaar – gemiddeld 40 jaar lang.
Je bent om de haverklap ongesteld
Vroeger, toen alles beter was (grapje) menstrueerden we veel minder vaak dan nu. Tien keer minder vaak om precies te zijn. We werden namelijk op latere leeftijd voor het eerst ongesteld, haalden zelden de menopauzeleeftijd (menopauze = laatste menstruatie), kregen veel meer kinderen dan nu en gaven veel langer borstvoeding. Al die factoren zorgen ervoor dat we tegenwoordig zo’n 450-500 keer per vrouwenleven menstrueren, in plaats van de 40-50 keer in de middeleeuwen.
Cyclusgerelateerde problemen kunnen er ook voor zorgen dat je langduriger, vaker en heftiger menstrueert. Met name na de menarche (= eerste menstruatie) en in de perimenopauze is hevig menstrueel bloedverlies (HMB of menorragie) een veel voorkomende klacht. Samen met hevige menstruatiepijn én doorlekangst staat HMB in de menstruatieproblemen Top-3.
Je voelt je ook echt ongesteld
Het zit al een beetje in het woord ingebakken natuurlijk. Ongesteld – het meest gebruikte eufemisme in ons taalgebied – betekent zoveel als ‘niet helemaal lekker.’ Veel vrouwen+ hebben onnoemelijk veel last van de ‘feestweek’ (ander eufemisme). Probeer maar eens in de stemming te komen als je dubbelgevouwen ligt van de menstruatiepijn, doodmoe bent van een slaap- en/of ijzertekort, bloody veel last hebt van PMS of bijvoorbeeld kampt met HMB.
Je hebt pijn bij het vrijen
Veel vrouwen+ blijven lang met baarmoederproblemen rondlopen voordat zij naar een arts stappen. Dat is niet per se verstandig omdat menstruatie- en cyclusklachten het symptoom van een onderliggend medisch probleem kunnen zijn. Denk aan endometriose – een aandoening die ervoor kan zorgen dat seks met penetratie of zelfs het inbrengen van een tampon pijnlijk is.
In de perimenopauze (premenopauze) worden de vaginale slijmvliezen dunner, wat pijnklachten kan geven. Ook bekkenbodemproblemen kunnen voor pijn zorgen. Net als hevige menstruatieklachten hoort ook aanhoudende of terugkerende pijn bij het vrijen (dyspareunie) er niet automatisch bij. Dus deel die #baarmoederverhalen als je ergens last van hebt. In elk geval met een arts.
Je bent niet trots op je menstruatie
Toen de link tussen menstruatie en zwangerschap nog niet was gelegd, dacht men dat menstruatie een vorm van ontgiften was. Het idee dat menstruatiebloed onrein is en dus gevaarlijk houdt sinds de oudheid dapper stand. Ook nu we wél weten hoe het biologisch werkt. Beetje gek eigenlijk. Hele volksstammen kijken zonder blikken of blozen naar een horrorfilm waarin het bloed in het rond spat, maar een beetje menstruatiebloed roept afgrijzen op.
Onterecht of niet, menstruatieschaamte zit nog altijd diep ingebakken. De meeste vrouwen+ menstrueren daarom het liefst zo discreet, geurloos en onzichtbaar mogelijk. De angst voor doorlekken gaat best ver. Uit wereldwijd onderzoek van Essity naar het effect van de menstruatiecyclus op de slaap bleek bijvoorbeeld dat 53% het onprettig vindt om ergens te logeren of op vakantie te gaan tijdens de menstruatie en dat 1 op de 5 liever een afspraakje misloopt dan dat iemand een vlek op hun pyjama of beddengoed ontdekt. Maar liefst 64% van de ondervraagden heeft liever helemaal geen seks of andere intieme handelingen tijdens de menstruatie.
Uitzonderingen bevestigen de regel. Er zijn vrouwen+ die juist meer zin hebben in seks als zij ongesteld zijn. Daar is helemaal niets op tegen. In tegendeel eigenlijk (lees verderop). Tijdens de menstruatie is de kans op infecties wel ietsje groter. Dus was jezelf naderhand goed met lauwwarm water (zonder zeep). Maar dat deed je natuurlijk al. Je zou een condoom kunnen overwegen – ook als je het normaal zonder doet. Gebruik sowieso een voorbehoedmiddel als je niet zwanger wilt worden. De kans daarop is weliswaar kleiner, maar het kan in theorie de praktijk wél. Menstruatie is geen voorbehoedsmiddel.
Seks tijdens de menstruatie heeft voordelen…
Tijdens knuffelen en vrijen met een leuk iemand komen allerlei signaalstoffen vrij die een positieve invloed hebben op je welbevinden. We noemen het ‘blijheidshormoon’ endorfine en het ‘knuffelhormoon’ oxytocine. De aanmaak van deze feel-good hormonen komen in sommige fasen van de cyclus extra goed van pas. Denk aan de premenstruele fase. Veel PMS-symptomen hebben immers te maken met je humeur. Ook in de menstruatiefase heeft het voordelen.
De feel-good hormonen die vrijkomen tijdens seks met consent zorgen ervoor dat je je beter voelt over jezelf én over je partner. Dat verstevigt de band. Er gebeurt ook nog iets anders. Oxytocine werkt namelijk ontspannend, waardoor je beter slaapt, en endorfine werkt als een natuurlijke pijnstiller. Extra effect bij een orgasme. Daarbij worden de bekkenbodemspieren namelijk flink aan het werk gezet en dat helpt het spierweefsel van de baarmoeder te ontspannen. Daar kan geen medicinale pijnstiller tegenop. Het is dus geen toeval dat 31% van de vrouwen+ masturbeert om menstruatiekramp tegen te gaan, volgens het eerdergenoemde onderzoek. ?
Moraal van het verhaal
Oké, het kan een bloody mess worden als je ‘aardbeien met room-seks’ hebt. Zeker op de heftigste dag (meestal dag twee of drie) of als je sowieso al hevig menstrueert. Bloedvlekken zijn inderdaad niet eenvoudig uit textiel te verwijderen, maar daarmee heb je het belangrijkste nadeel wel getackeld. Dus wees creatief. Leg een oude handdoek onder je billen. Doe het onder de douche. Doe even geen ingewikkelde standjes, maar dans een klassieke ‘horizontale tango’. Of doe het zelf. Laat menstruatieschaamte je leven én je seksuele relaties niet bepalen. Menstruatietrots is zoveel logischer. Zonder menstruatiecyclus bestond je niet. Period!
Bronnen & referenties:
Enquête onder 10.871 mensen in VK, Italië, Frankrijk, Zweden, China, Argentinië, Colombia, Rusland, Maleisië, en Jordanië, uitgevoerd tussen 24 december 2021 tot 24 januari 2022 door Dynata in opdracht van Essity; het moederbedrijf van Libresse.
Lees ook:
Period Podcastselectie
Period Playlist
Period Boekenoverzicht
Period Filmwijzer
Foto: Kristina Litvjak on Unsplash.
Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.
