Inzicht hebben in je natuurlijke menstruatiecyclus, dat is iets waarmee je je voordeel kunt doen. Bijvoorbeeld als je zwanger wilt worden (of juist niet) of als je je gezondheid wilt monitoren. Met hormonale anticonceptie wordt die natuurlijke cyclus onderdrukt. Dat kan een breed scala aan klachten geven, denk aan een ‘down’ of vlak gevoel of een gebrek aan libido. De grootste epidemiologische studie in haar soort, in 2016 gepubliceerd in JAMA, associeert hormonale contraceptie zelfs met depressie.

Wil je inzicht krijgen in je natuurlijke cyclus? Dan is een cycluscomputer misschien iets voor jou. Met dit innovatieve apparaatje weet je wanneer je vruchtbare en onvruchtbare dagen zijn en monitor je meteen eventuele afwijkingen in je cyclus. Zonder je ovulatie te onderdrukken. Daarom: alles wat je moet weten over de cycluscomputer.

Een cycluscomputer? Pardon?

Een cycluscomputer (ook wel fertility tracker, ovulatiemeter of vruchtbaarheidsmeter genoemd) is een slim apparaatje waarmee je je menstruatiecyclus kunt monitoren. Zo weet je precies wanneer je in je vruchtbare fase bent en wanneer niet. Dat is bijvoorbeeld handig als je een zwangerschap wilt plannen. Heel fijn, want je bent lang niet elke dag vruchtbaar.

Met een cycluscomputer meet je je basale lichaamstemperatuur. De meting wordt intern direct doorgegeven aan het computerdeel dat jouw cyclus daardoor steeds beter leert kennen omdat het elke meting langs het algoritme legt.

Binnen een minuut is de meting klaar en weet je aan de hand van de kleuraanduiding op het apparaat wat jouw status is voor die dag. Het algoritme in de Daysy fertility tracker heeft een betrouwbaarheid van meer dan 99%. Een cycluscomputer is dus iets heel anders dan een menstruatieapp die je gratis kunt downloaden voor op je telefoon.

Hoe zit het biologisch ook alweer?

Om de werking van een cycluscomputer te kunnen begrijpen, is een minicursus biologie vereist. Komt ie: voor een zwangerschap is – behalve sperma – een eicel nodig. Ofwel een eisprong. Na die eisprong is de basale lichaamstemperatuur – onder invloed van het vrouwelijk hormoon progesteron – iets hoger.

Vuistregel is dat een eicel binnen 18 uur na de eisprong moet worden bevrucht. Sperma blijft maximaal 5 dagen goed. De gemiddelde cyclus is 28-35 dagen. Het is kortom geen hogere wiskunde om te kunnen becijferen dat de cyclus dus ook dagen kent dat je niet vruchtbaar bent. Een cycluscomputer combineert die basiskennis met een vernuftig staaltje techniek.

Hoe werkt een cycluscomputer precies?

Een cycluscomputer is – zoals de naam al doet vermoeden – een computergestuurde vorm van de Fertility Awareness-based Method (FAB). Bij de Daysy cycluscomputer meet je temperatuur onder je tong na minimaal drie uur aaneengesloten slapen, voordat je opstaat en actief wordt. Dat hoeft zeker niet iedere dag op hetzelfde tijdstip te zijn. Daysy is daardoor ook geschikt als je nachtdiensten hebt of als je voor je werk veel reist.

De basale lichaamstemperatuur is wetenschappelijk accuraat, je legt vast wanneer je temperatuur iets stijgt na de ovulatie – je bent in de tweede fase van je cyclus, waarbij de aanmaak van progesteron jouw temperatuur iets laat stijgen. De cycluscomputer zal tijdens vruchtbare dagen de kleur rood geven. Als de vruchtbare dagen voor meer dan 99% zeker voorbij zijn, zie je het groene lichtje branden. Als het gele lampje brandt betekent dit dat de cycluscomputer nog in de leerfase zit.

Een cycluscomputer houdt rekening met de vijf dagen maximale overlevingskans van sperma. Daarom ga je al zeker vijf dagen voor de verwachte ovulatie rood licht zien. Voor de stellen met kinderwens zijn dit uiteraard de dagen die benut moeten worden om conceptie te bewerkstelligen. Dat is fijn, want je hebt meer kans op zwangerschap als je voorafgaand aan een positieve ovulatie-urinetest gemeenschap hebt.Op groene ofwel onvruchtbare dagen is het veilig om zonder voorbehoedsmiddel (condoom of pessarium) geslachtsgemeenschap te hebben. Seks met penetratie bedoelen we hier dus. Vrijen kan altijd, zolang er op rode en gele dagen maar geen zaadlozing in de buurt van je vagina plaatsvindt. Uiteraard biedt een cycluscomputer geen bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.

Er zijn overigens een paar situaties wanneer je niet meet en dat is als je koorts hebt of als je dermate veel alcohol hebt genuttigd dat je voelt dat je lichaam er last van heeft. Koorts is geen ovulatie, de cycluscomputer raakt niet van slag. Antibiotica en alcohol hebben wél invloed op je hormonen en kunnen dus je basale lichaamstemperatuur beïnvloeden. Daarom meet je niet als je een week antibiotica gebruikt.

Is een cycluscomputer ook geschikt als je een onregelmatige menstruatiecyclus hebt?

Juist dan komt zo’n cycluscomputer van pas. Mits je cyclus tussen de 19-40 dagen is. Het is geen probleem om sporadisch uitschieters te hebben naar 45 of 50 dagen, want een fertility tracker als Daysy volgt van dag tot dag wat in jouw lijf gebeurt totdat je menstruatiedagen kunt bevestigen en de volgende cyclus start. Veiligheid gaat boven alles vandaar dat het gele lichtje gaat branden als de cycluscomputer in leerfase is of een verandering in jouw cyclus detecteert. Wanneer er weer voldoende gegevens zijn hervat de computer zijn werk.

Zelf je vruchtbare dagen bepalen, daar gaat het bij de ouderwetse temperatuur- en kalendermethoden als ‘periodieke onthouding’ vaak mis. Geen cyclus is hetzelfde. Daarbij blijft deze niet je hele vruchtbare leven hetzelfde – ook al lijkt er bij sommigen sprake van een ijzeren ritme. Je kunt de ene maand op dag 14 ovuleren en de cyclus daarna op dag 16.

Een cyclus computer ‘ziet’ dit en stelt zich daarop in door meer vruchtbare dagen aan te geven. Je krijgt immers pas groen licht als voor meer dan 99% zeker is dat de vruchtbare dagen voorbij zijn. Dat is handig als je ovulatie later komt of helemaal niet plaatsvindt – wat kan gebeuren onder stress of omdat je PCOS hebt.

Zitten er meer voordelen aan een cycluscomputer?

Hoe langer je een cycluscomputer als Daysy gebruikt, hoe beter deze jouw unieke cyclus leert kennen. Voor jezelf levert dit ook extra inzicht in je cyclus – en dus in je gezondheid op. In de grafiek in de DaysyView app kun je zien of je cyclus regelmatig is of verandert, bijvoorbeeld onder invloed van de premenopauze.

Je kunt terugkijken in de kalender, maar ook vooruit. Wat handig is als je een strandvakantie wilt plannen. Ook niet onbelangrijk: je kunt de gegevens in de app met je partner delen – die weet dan precies hoe de rode vlag wappert – maar bijvoorbeeld ook met je arts.

Hoe zit het met de privacy?

Fabrikanten van menstruatieapps staan de laatste tijd geregeld negatief in het nieuws omdat niet duidelijk is wat met de gegevens van de gebruikers gebeurt. Die vullen namelijk ook allerlei andere gegevens in de app in, bijvoorbeeld wat ze eten en drinken of hoeveel medicijnen ze gebruiken. Die gegevens zijn goud waard voor andere bedrijven.

Een cycluscomputer bewaart alle metingen. Bij de Daysy worden deze gegevens zo nu en dan met de DaysyView app gesynchroniseerd. Daysy gebruikt een eigen server voor de app waar jouw account staat geregistreerd – zonder doorverkoop van gegevens aan derden. Buiten wat je zelf deelt, bijvoorbeeld met je partner, arts of een expert die je helpt bij cyclus gebonden klachten. Zo heb je inzicht in je gezondheid op je eigen telefoon terwijl je privacy bewaard blijft.

Hoe veilig is zo’n cycluscomputer eigenlijk?

Anders dan bij de conventionele FAM kalender- en temperatuurmethoden hoef je met een cycluscomputer niet én je temperatuur te meten met een losse thermometer én deze te noteren én je stand van de baarmoedermond plus vaginale slijm te observeren én op basis daarvan zelf een conclusie te trekken – met risico’s van een menselijke inschattingsfout van dien.

Een cycluscomputer houdt rekening met allerlei variabelen én met een buffer rondom je vruchtbare dagen. Als je de cycluscomputer een paar dagen vergeet zal deze op geel gaan – vruchtbaar dus – want er zijn te weinig gegevens om het veilige groen te geven. Hoe consequenter je bent in het gebruik – hoe beter. Maar dat geldt uiteraard voor alle methoden.

Wat zegt de arts over Daysy?

Cycluscomputers zijn niet betrouwbaar – werd onlangs weer in de media gemeld. Zeker 24% van de gebruikers zou risico lopen op een ongeplande zwangerschap. Als dat echt zo zou zijn, dan zouden in de afgelopen 30 jaar meer dan zeven keer zoveel vrouwen die een cycluscomputer gebruiken ongewenst zwanger zijn geraakt.

Punt is dat artsen geen onderscheid maken tussen de verschillende FAM-methoden; die daarmee op één hoop worden gegooid. Een slim apparaatje als Daysy wordt dan gelijkgesteld aan de recht toe recht aan kalendermethode. Dat is jammer. Met een cycluscomputer heb je namelijk perfect inzicht in je vruchtbare dagen – per cyclus zijn dat er gemiddeld maar zes.

Het Centers for Disease Control and Prevention in de USA  heeft de cijfers voor FAM recent aangepast naar 2 tot 23%, wat betekent dat er wel degelijk een verschil zit in de betrouwbaarheid van de diverse FAM-methoden voor de gebruiker. Transparantie is belangrijk. Daysy legt op haar website glashelder uit waarom deze methode bij het lage risicopercentage hoort.

Is zo’n cycluscomputer voor iedereen geschikt?

Nee of toch ja? We leggen uit. Voor een optimaal inzicht in je cyclus is het belangrijk dat je dagelijks je basale lichaamstemperatuur meet en daarnaast consequent aangeeft wanneer je menstrueert. Alleen dan heb je optimaal plezier van de methode. En – in geval van de Daysy – hoe minder ‘gele bolletjes’ je zult zien.

Geel staat voor een leerfase van de cycluscomputer en/of een verandering in je cyclus. Als je met de Daysy cycluscomputer begint, zul je in het begin dus relatief veel gele bolletjes zien omdat je computer jouw lichaam moet leren kennen. Elke menstruatiecyclus is tenslotte uniek. Lang verhaal kort: een cycluscomputer vraagt toewijding.

Wat zijn de voordelen van Daysy?

Daysy is een medisch gecertificeerd apparaat dat op een lange traditie kan bogen: cycluscomputers met eenzelfde algoritme bestaan al ruim 30 jaar. Wereldwijd zijn er al meer dan een half miljoen gebruikers. Recent werd dit Zwitserse staaltje #femtech dan ook met een Red Dot Design Award 2019 bekroond.

Nederlandse Daysy-gebruikers kunnen een beroep doen op een Nederlandssprekende importeur Patricia Dijkema. Bij haar kun je ook terecht als je specifieke vragen hebt over je cyclus en/of als je een fertiliteits- of menstruatiecoach zoekt.

Een Daysy 2.0 met Bluetooth® kost normaal € 299 exclusief opberghoes. Period-lezers betalen tijdelijk € 279 voor een Daysy 2.0 met Bluetooth®+ Pink Ocase opberghoes. Meer weten? Kijk op daysynederland.com/period – CLOSED – ​

Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.

Meer menstruatie-informatie? 
Period Podcastselectie 
Period Playlist
Period Boekenoverzicht
Period Filmwijzer