Pukkels en menstruatie: voor sommige geluksvogels zijn de twee onlosmakelijk verbonden. Het is dan ook geen inbeelding dat de conditie van je huid verandert gedurende de menstruatiecyclus. Datzelfde geldt trouwens voor de conditie van je haar, maar dat is weer een ander verhaal.

De week voor de menstruatie is er een grotere kans op een acne-uitbraak, met name rond je mond, kin of kaak. Hormonen – of beter gezegd hormoonschommelingen – zijn daar de oorzaak van. Onder invloed van het geslachtshormoon progesteron, dat na de ovulatie ofwel eisprong wordt aangemaakt, verhoogt de talgproductie namelijk. Een veranderende hormoonhuishouding is meteen ook de reden waarom veel pubers puistjes hebben: in die levensfase worden de talgklieren in het gezicht, maar bijvoorbeeld ook op de rug, daardoor dikker. De klieren gaan meer talg aanmaken, waardoor de uitgang van die afvoerkanaaltjes eerder verstopt raakt.

Onder invloed van progesteron maak je meer talg aan

Om het extra ingewikkeld te maken heb je in de week voor de menstruatie meestal ook een iets drogere huid, onder meer door een daling van het geslachtshormoon oestrogeen. Door huidschilfertjes raken poriën nog eerder verstopt. Als zich teveel talg en bacteriën in de talgklieren ophopen, volgt een uitbarsting en dat veroorzaakt dan een ontsteking op de huid eromheen: rode bulten of puistjes formaat Vesuvius met een witte kop erop waar pus uit kan komen. Ook androgene hormonen zoals testosteron kunnen acne triggeren doordat ze de talgproductie verhogen.

De meeste mensen hebben er na hun 25ste minder last van. Vandaar dat Acne vulgaris ook wel als ‘jeugdpuistjes’ wordt aangeduid. Er zijn pechvogels die er blijvend mee kampen: eens per maand of het jaar rond. Helaas is er geen standaardbehandeling, omdat acne door allerlei invloeden kan worden veroorzaakt, zoals vochtige warmte, medicijngebruik of een teveel make-up. Ook bepaalde voedingsmiddelen zouden puistjes kunnen uitlokken. Maar een pukkel ontstaat niet in één dag tijd. Dat je één dag na het eten van chocolade een pukkel kunt verwachten, is dus een fabeltje.

Door een oestrogeendip heb je een drogere huid

Karakteristiek voor hormonale acne is dat de klachten gedurende de cyclus verergeren of verminderen. Hormonale acne is één van de symptomen op de ellenlange lijst met premenstruele klachten (PMS). Als de hormoonhuishouding ernstig is verstoord, zoals bij het PolyCysteus Ovarium Syndroom (PCOS), dan kan de acne aan blijven houden. Vrouwen met PCOS komen vaak via de dermatoloog bij de gynaecoloog terecht. Wat de oorzaak ook is: er is helaas geen standaardbehandeling die voor iedereen werkt. Er zijn natuurlijk wel dingen die je zelf kunt doen om de zaak niet te verergeren. Eén daarvan is een beetje lief zijn voor je huid.

‘Tienduizenden Nederlanders vallen dagelijks hun gezicht aan in de hoop van hun puistjes af te komen,’ zegt kruidengeneeskundige Priscilla Rolvers. Ze weet waarover ze spreekt, omdat ze ook ervaringsdeskundige is. Vanaf haar puberteit had ze last van acne. ‘Ik droeg een pony om mijn voorhoofd te verbergen en kocht de plaatselijke drogist leeg in de hoop een product te vinden dat het probleem zou verhelpen. ‘Het wordt wel minder als je 18 wordt,’ werd me verteld. Maar nee. Het werd niet minder toen ik 18 werd en ook niet toen ik 21 werd. Op mijn trouwfoto’s draag ik een dikke laag make-up om mijn acne te verbergen. Ik heb zelfs een tijdje een hormooncrème via de huisarts gebruikt. Daarvan werd mijn huid zo dun dat deze ging bloeden als ik lachte. Pas toen ik kruidengeneeskunde ging studeren en leerde over natuurlijke huidverzorging kreeg ik vat op de zaak.’

5 Tips:

1 Stop met te grondig wassen en ontvetten
Mijd producten waar SLS (sodium lauryl sulfate) of SLES (sodium laureth sulfaat) in zit of die een basis van alcohol hebben. Alcohol droogt de huid uit waardoor talgklieren extra hard moeten werken.

2 Reinig de huid mild
Puistjes ontstaan door verstopte poriën en poriën verstoppen door talg, dode huidcellen en vervuiling van buitenaf. Als je je gezicht niet reinigt, verstoppen je poriën en veroudert je huid sneller. Reinig alleen met milde producten, zoals een plantaardige olie. Bij acne is dat meestal jojobaolie. Als de acne-huid tot rust is gekomen, kun je eventueel overschakelen naar een ander zacht reinigingsproduct.

3 Verwijder dode huidcellen
Verstopte poriën die mee-eters of puistjes worden, verstoppen deels door dode huidcellen. Verwijder dagelijks de dode huidcellen voordat je je gezicht verder gaat reinigen. Dat doe je beter niet met een ouderwetse scrub of peeling, maar met een speciale gezichtsborstel. Veeg daarmee zachtjes over je huid om de dode huidcellen los te maken.

4 Kies de juiste verzorgingsproducten
Nu heb je een gereinigde huid zonder overtollige dode huidcellen en is je huid helemaal klaar voor voeding. Less is more. Je hoeft echt geen 5 verschillende producten te gebruiken. Kies bijvoorbeeld voor dezelfde jojobaolie die je eerder voor de reiniging gebruikte of voor een huidvriendelijk anti-acne product op natuurlijke basis dat de poriën niet vertopt. Een keer per week een reinigend (klei)masker maakt de verzorgingsroutine af. Verander niet meer dan één product per keer in je routine. Dan weet je welk product de boosdoener is als je ineens toch weer last krijgt van (meer) acne.

5 Stop met krabben en knijpen
Probeer niet te knijpen, prutsen en krabben. Dit kan littekens geven en ontstekingen verergeren, onder je nagels zitten namelijk allerlei bacteriën. Het verwijderen van puistjes kun je dus beter aan de schoonheidsspecialist overlaten; zelf knijpen doet vaak meer kwaad dan goed. Je kunt ze eventueel wel aanstippen met een speciaal product. Mee-eters kun je eventueel wel zelf verwijderen. Doe dit alleen met schone handen.

Mail & win:
3x Persoonlijk huidadvies t.w.v. € 135!
 Heb jij een huid met een gebruiksaanwijzing? Bijvoorbeeld omdat je elke maand opnieuw last hebt van een acne-uitbraak? Bij kruidengeneeskundige Priscilla Rolvers kun je terecht voor persoonlijk huidadvies op holistische basis. Nadat je een zeer uitgebreide vragenlijst hebt ingevuld, krijg je een persoonlijk gesprek van een half uur, face-to-face of via Skype. Op basis daarvan volgt een op maat gesneden huidadvies. Daarin staan inzichten over je specifieke huidprobleem, aanbevelingen voor kruidentherapie en voedingssupplementen plus voedings- en leefstijltips. Bonus is een maand persoonlijke e-mailbegeleiding.

Normale prijs voor dit consult is € 135. Onder lezers van Period! verloten we 3 gratis consulten. Interesse? Mail  je naam en postadres o.v.v. ‘huidadvies’ dan voor 17 juni naar actie <at> period.nl. Meer weten? Kijk op enjoydivinenature.com/ – CLOSED –

Lees ook:
To poop or not to poop
Minicursus tegen menstruatiepijn
Oh nee, niet nu

Foto opening: Shutterstock.

Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.