
Ze komt uit Mexico, maar woont en werkt al enige tijd in Nederland: kunstenaar Emelly Velasco. Zwangerschap, bevalling, geboorte, zusterschap en de magie van de menstruatiecyclus – ze vormen de rode draad in haar abstracte kunstwerken. Zaterdag 7 september opent haar eerste solo-expositie Red Astral. Op 21 september geef zij ook een lezing: Van bloed tot goud.
Vanwaar die fascinatie? Het antwoord op die vraag blijkt nogal persoonlijk. Preciezer: de ervaring dat iets moois als de geboorte van je eerste kind kan uitmonden in een traumatische gebeurtenis. ‘Ik bloedde bijna dood.’ Met het beslechten van taboes heeft haar werk niet per se te maken. ‘Zelf ben ik uitgebreid voorgelicht over menstruatie. Door mijn vader – hij was arts.’ Iets meer waardering voor de vrouwelijke cyclus vindt zij wél gerechtvaardigd.
Met haar kunstwerken nodigt ze daarom uit om stil te staan bij de schoonheid van de menstruatiecyclus – een voorwaarde om nieuw leven voort te kunnen brengen – maar brengt ze ook een ode aan de vrouwen die daarvoor een hoge prijs moesten betalen, bijvoorbeeld omdat zij stierven in het kraambed.
Red Astral is zoal gezegd haar eerste solo-expositie. Astral ofwel astraal staat voor onstoffelijk. De energie van de ziel die los kan komen van het menselijke lichaam, bijvoorbeeld na een traumatische ervaring zoals een ernstig ongeluk. Red staat uiteraard voor de kleur rood – in alle schakeringen aanwezig. Red knipoogt ook naar de Spaanse term voor netwerk (conexión de red). ‘Het gaat voor mij om de connectie met vrouwen van mijn bloedlijn; want iedereen komt op een bepaalde manier uit de baarmoeder.’ Last but not least staat red ook voor bloed, dat niet alleen in figuurlijke zin, maar ook letterlijk als medium wordt gebruikt.
Krachtig medium
‘De reacties daarop zijn nogal wisselend,’ zegt ze bij wijze van understatement. ‘Wat op zich gek is. In oude beschavingen in Midden-Amerika werd bloed gezien als een krachtig medium, voor kunstuitingen én voor vruchtbaarheidsrituelen. Bij de Azteken ging men er bijvoorbeeld vanuit dat de moedergodin van de aarde menselijk bloed nodig had om gewassen tot bloei te kunnen brengen. Vrouwen die tijdens de bevalling stierven – Cihuateteo genoemd – werden in de Azteekse mythologie vereerd als krijgers, zij hadden een haast goddelijke status. En in offerrituelen van de Maya’s lieten mannen hun penissen bloeden als een symbool voor menstruatie.’

Abstract is haar favoriete genre. Gevraagd naar een andere inspiratiebron – bijvoorbeeld een kunstenaar die zij bewondert – is het onmiddellijke antwoord: Frida Kahlo. De bekende Mexicaanse surrealistische kunstenaar (1907-1954). Niet toevallig de eerste kunstenaar die het in de jaren dertig van de vorige eeuw aandurfde om een zeer ingrijpende gebeurtenis in een vrouwenleven op het doek te verbeelden: een miskraam.
Menstrala
Velasco is niet de eerste die zich door vrouwelijke thema’s als abortus, zwangerschap, bevalling, een miskraam, onvervulde kinderwens of menstruatie heeft laten inspireren. Of die bloed als medium heeft gebruikt. Feministische kunstenaars als Carolee Schneemann (1939-2019, VS), Kiki Smith (Duitsland, 1954) en Tracey Emin (VK, 1963) gingen haar voor. Sterker: Menstrala ofwel menstruatiekunst, waarin menstruatiebloed als medium wordt gebruikt in schilderkunst en fotografie en/of het menstruatietaboe het belangrijkste thema is – zou je inmiddels als een apart genre kunnen beschouwen. Op Period! kom je meerdere voorbeelden tegen als je de categorie Kunst bekijkt. In Nederland is Velasco vooralsnog een uitzondering op die regel.
Velasco – opgeleid als brand manager en grafisch ontwerper – werkt inmiddels alweer tien jaar als autonoom en min of meer autodidactisch kunstenaar. De kunst van het schilderen keek ze namelijk letterlijk af van de schilders waarvoor zij model stond. In ruil daarvoor kreeg zij soms schilderlessen. Die hebben hun vruchten afgeworpen. Inmiddels heeft zij meerdere series op haar naam staan. La Femmale (2022) was eveneens een monochroom-serie, maar dan in zwart-wit. De Art Healing Chroma-serie (2023) telt 33 werken in alle kleuren van de regenboog. In Red Astral (2023-2024) is het spectrum rood en goud.
Werk van Velasco was eerder te zien tijdens de tentoonstelling Schoonheid van de imperfectie in Leiden (tot januari 2023), het With the FAM Festival in Rotterdam (december 2023), Poter Vedere Oltre (POV) in Den Haag en de Voorjaarsexpositie KS in Den Haag (april 2024). In juni dit jaar was haar werk volgens de Red Astral-catalogus ook te zien in de Spirit del Art Gallery in New York en in Museo Tuscolano Scuderie Aldobrandini in Rome.
Agendatip
Red Astral – Emelly Velasco. Te zien bij MINA Gallery & Café, Weteringschans 69, 1017 RX Amsterdam. Van zaterdag 7 september t/m vrijdag 4 oktober 2024.
De lezing Red Astral: Van bloed tot goud/From blood to gold is op zaterdag 21 september, van 15:00 – 16:00 uur.
De toegang voor de expositie is gratis. De lezing kost 12 euro. Download/bestel je (gratis) toegangskaartjes via deze link.
Meer informatie over de kunstenaar op emellyvelasco.com
Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.
Meer menstruatiekunst en -cultuur?
Podcastselectie
Playlist
Boekenoverzicht
Filmwijzer
Greetings from Down Under
Of kijk in de categorie kunst