Wasbaar maandverband of een menstruatiecup gebruiken omdat dat beter is voor het milieu? Dat is geen optie voor de Britse Emma Chesworth. ‘Ik heb er niet voor gekozen iedere maand ongesteld te worden. Maar ik ben wel in de gelukkige positie dat ik zelf kan beslissen op welke manier ik mijn menstruatie manage.’

– DOOR EMMA CHESWORTH –

Het is januari. De maand van goede voornemens. In plaats van meer sporten, minder geld uitgeven, een paar kilo afvallen of iets nieuws leren, zoals pottenbakken of kaas maken, gaat de trend dit jaar in een andere richting. We proberen met z’n allen te minderen met het P-woord. De P van plastic dus.

‘Ik weiger me te schamen voor de manier waarop ik mijn menstruatie manage’

Plastic. In sommige kringen wordt dit woord alleen nog maar gefluisterd en zegt je plasticgebruik iets over hoe milieuvriendelijk je bent. Ik bén milieubewust. Ik eet geen vlees of vis. Ik neem het openbaar vervoer. Ik heb een herbruikbare waterfles. En natuurlijk draai ik de kraan dicht tijdens het tandenpoetsen. Ik ben geen monster. Ik gebruik met alle liefde en plezier een juten boodschappentas en probeer onnodig verpakkingsmateriaal zoveel mogelijk te vermijden. Maar er is één ding dat ik niet doe voor een beter milieu – en dat heeft niets te maken met in luxe leven.

Het P-woord staat voor plastic, maar ook voor period. En weiger me te schamen voor de manier waarop ik mijn menstruatie manage. Een paar maanden geleden lanceerde een Britse supermarktketen een duurzame en plasticvrije sanitaire productlijn. Het duurt zo’n 500 jaar voordat een normale tampon is afgebroken en tijdens haar vruchtbare leven gooit de gemiddelde vrouw zo’n 150 kilo tampons, inbrenghulzen en maandverbandjes weg. Inbrenghulzen zijn natuurlijk puur plastic, maar ook tampons en pads bevatten kunstmatige toevoegingen zoals rayon en polyester. Nou, dat is dan maar zo.

‘Gebruikte maandverbandjes pomp ik heus niet in de oceaan om walvissen te verstikken’

Dit is weer een manier om vrouwen een schuldgevoel aan te praten. Niet omdat ze een luxeleventje willen leiden, maar gewoon omdat ze normaal de maand door willen komen. Vrouwen moeten hun gebruikte tampons en maandverband wel weggooien. Maar hoewel voor deze producten in sommige landen het hoge belastingtarief voor luxegoederen geldt, de zogenaamde ’tampon tax’, zijn ze geen luxe, maar broodnodig. Het is niet onze fout dat het zolang duurt voordat reguliere sanitaire producten afgebroken zijn. Het gaat niet om milieuvriendelijk zijn of niet. Ik pomp mijn gebruikte maandverbandjes heus niet de oceaan in om walvissen te verstikken. We kunnen alleen kopen wat we kunnen betalen. En die nieuwe eco pads kosten 4 euro voor 9 stuks: onbetaalbaar voor veel vrouwen en meiden.

Gebruik een menstruatiecup, hoor ik jullie roepen. Nee, bedankt. En dat maakt me nog geen klimaat-hater. Het maakt me iemand die in keuzevrijheid gelooft. Als jij schreeuwt dat ik een cup moet inbrengen of mijn eigen wasbare maandverband moet naaien en na gebruik samen met mijn bedlakens in de wasmachine moet stoppen, zeg ik nee. Ik heb geen zin om te leren hoe je een menstruatiecup inbrengt. Dat is mijn keuze. En de realiteit voor miljoenen vrouwen overal ter wereld.

‘Hoewel het op de lange termijn geld bespaart, hebben veel vrouwen geen 25 euro over voor een menstruatiecup’

Vrouwen die geen toegang tot adequate sanitaire voorzieningen hebben, bijvoorbeeld, en dus hun cup of herbruikbare maandverband niet goed genoeg kunnen reinigen. Cultureel gezien zijn er veel vrouwen die geen menstruatieproducten zullen gebruiken die inwendig gedragen worden. Vrouwen die in call centers of fabrieken werken waar toiletpauzes getimed worden en er gewoonweg geen tijd is voor het hele riedeltje van handen wassen, menstruatiecup verwijderen, cup grondig reinigen en weer inbrengen en nogmaals handen wassen.

Arm zijn kost geld. Hoewel het op de lange termijn inderdaad geld bespaart, zijn er veel vrouwen die geen 25 euro over hebben voor een menstruatiecup. En ook niet voor herbruikbaar maandverband of de extra waskosten die deze producten met zich meebrengen. Hier slaan de ‘real life’ tv-shows waarin beroemdheden van een tientje per week rond moeten komen de plank compleet mis. Het gaan niet om die ene week. Het gaat om de meedogenloosheid van het leven. Een wasmachine die kapot gaat, schoenen waar je uitgegroeid bent, de bus naar je werk die elke dag weer betaald moet worden. Een vrouw die iedere maand de eindjes aan elkaar moet knopen om eten op tafel te zetten, heeft wel wat anders aan haar hoofd dan bedenken hoe ze 25 euro overhoudt voor een menstruatiecup.

‘Welk meisje wil haar cup omspoelen in de wasbak van het openbare schooltoilet?’

Meiden die naar school gaan. In Engeland kwam een 11-jarig meisje in het nieuws doordat ze ongesteld werd tijdens een les en niet naar de wc mocht omdat ze geen doktersbriefje had. (Menstruatie is geen ziekte, maar dat is een ander verhaal). Scholen en andere academische instanties hebben hun eigen regels en daarvan afwijken kan leiden tot uitsluiting en isolatie. Als het een meisje niet toegestaan is de klas te verlaten om te voorkomen dat ze haar kleding en stoel onderbloedt, mag ze waarschijnlijk ook niet de wiskundeles onderbreken om haar menstruatiecup te reinigen. En zelfs als dat wel zou mogen, welk meisje wil het bloed van haar cup afspoelen in de wasbak van het openbare schooltoilet?

‘Het is de verantwoordelijkheid van de fabrikanten van sanitaire producten om hier iets aan te doen’

In zekere zin zijn alle redenen hierboven irrelevant. Een keuze is geen keuze als er geen keuze is. Het is de verantwoordelijkheid van de fabrikanten van sanitaire producten om hier iets aan te doen en niet de schuld op ons vrouwen af te schuiven. Ik heb er niet voor gekozen iedere maand ongesteld te worden. Ik ben in de gelukkige positie dat ik zelf kan beslissen op welke manier ik mijn menstruatie manage. En je kunt me een plastic schuldgevoel aan proberen te praten zoveel je wilt, maar daar breng ik geen verandering in. Period.

Over de auteur
Emma Chesworth is een feministe en activiste uit het noordoosten van Engeland. Ze is co-founder van Free Period NE, een campagne die erop gericht is regionale menstruatiearmoede tegen te gaan. Emma is schrijfster en geeft in diverse media haar mening over vrouwenzaken. Volg haar op Twitter.

Lees ook:
5 Redenen om je wél te schamen
Woord van het jaar: menstruatiearmoede
Groen menstrueren
Waarom schaam ik me zo, door Amy Verkerk
Wil je er een zakje omheen?, door Catharina den Dekker

Ook voor Period! bloggen? Kijk hier.

Illustratie: Shutterstock.

Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.