Mmm. Dat maandverband gaat hoe langer hoe meer irriteren. Een tampon inbrengen doet nu ook al pijn. Bloody hell. Komt dit door een SOA? Pijn of jeuk rond je vulva en een branderig gevoel kunnen immers het signaal van een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) zijn. Net als vaginaal bloedverlies tussen twee menstruaties (spotting) of na seks (contactbloeding), ongewone afscheiding en een vage pijn in de onderbuik. Al kun je ook een SOA hebben zonder dat je er iets van merkt. Irritaties in de genitale zone zijn niet het enige alarmsignaal. Hamvraag is daarom: heb je wel of niet de horizontale tango gedanst zonder protectie?
Vieze wc-bril
SOA’s krijg je over het algemeen niet doordat iemand in je gezicht niest of hoest, door insectenbeten, vervuild zwembadwater of een vieze wc-bril. Ze worden overgebracht via bloed, menstruatiebloed, sperma, voorvocht (dat goedje dat voor de zaadlozing uit de penis komt), vaginaal vocht en vocht uit blaasjes of zweertjes in het slijmvlies. Voor het oplopen van een SOA is doorgaans een potje onveilige seks vereist. Uitzonderingen daargelaten. Sommige varianten kunnen tijdens de zwangerschap of bevalling van moeder op kind worden overgedragen. Om het overzicht compleet te maken: Het Humaan Papilloma Virus (HPV) kan ook via handen of een handdoek worden doorgegeven. Zoals ook schaamluis zich via bad- en bedlinnen kan verspreiden. En ja, door zoenen en uit elkaar glazen drinken kun je iemand onbedoeld op Herpes trakteren.
150.000 tests per jaar
Bij twijfel is het altijd verstandig om een test te laten doen. De meeste soa’s zijn – als je er vroeg bij bent – namelijk eenvoudig te behandelen. Doe je niks, dan kan dat vervelende gevolgen hebben. Zo kan Chlamydia een oorzaak zijn van onvruchtbaarheid. Zeldzaam is de vraag ‘heb ik soms een soa?’ in elk geval niet. In 2017 hebben 150.000 mensen zich op een SOA laten testen. Ruim 18 procent is toen positief getest. Wat betekent dat zij inderdaad een SOA hadden.
Naar de huisarts of niet?
Waar kun je heen als je jezelf wilt laten testen? De huisarts ligt voor de hand. Die ziet heus gênantere dingen. Maar gratis en helemaal anoniem is dit niet; de test wordt namelijk verrekend met je eigen bijdrage bij de zorgverzekeraar. De GGD dan? Daar kon je je lange tijd gratis en anoniem op zogenaamde geslachtsziekten laten testen, maar deze instantie verwijst door bezuinigingen steeds vaker naar de huisarts terug. Dat brengt je weer bij optie 1. Optie 3: een doe-het-zelf test aanschaffen bij de apotheek. De SOA-tests van testalize.me worden bij ongeveer 100 apotheken in Nederland en België verkocht. Over de balie of via een automaat, waar je ook andere ‘taboeproducten’ vindt, zoals morning after-pillen, condooms en zwangerschapstesten. 
Just do it yourself
Het kan nog makkelijker. Thuis laten bezorgen kan namelijk ook. De gewenste testkit (vrouw, man, oraal of anaal) wordt dan discreet verpakt – dus zonder logo of naam op de verpakking – via de brievenbus bij je thuisbezorgd. Just do it yourself: je neemt vervolgens zelf lichaamsmateriaal af met een wattenstaafje en stuurt dit zonder verzendkosten terug naar het lab. In het laboratorium wordt je uitstrijkje door een arts-microbioloog geanalyseerd. Met de code op de bijbehorende codekaart kun je binnen 48 uur na ontvangst de uitslag opvragen. Je test trouwens pas 14 dagen na je laatste risicovolle contact. Voor een test via de huisarts geldt dezelfde incubatietijd.
Chlamydia en Gonorroe
Er wordt getest op Chlamydia en Gonorroe. Chlamydia is met stip de meest voorkomende SOA. Je hebt maar liefst 50 procent kans Chlamydia op te lopen als je onveilige seks hebt met iemand die met deze bacterie is besmet. Deze SOA wordt zo’n 60.000 keer per jaar gediagnosticeerd, maar besmetting komt naar schatting 100.000 keer per jaar voor. Een groot deel wordt dus niet opgespoord. Gonorroe – ook een bacteriële infectie – wordt zo’n 18.000 keer per jaar vastgesteld; vaker bij mannen dan bij vrouwen.
Snel, Online én Anoniem
Moraal van het verhaal: als je maandverband irriteert of tampongebruik problemen geeft, dan hoeft dit niet per se het gevolg te zijn van een SOA. Maar het kan wel. Dus als je onveilige seks hebt gehad, als je veel wisselende contacten hebt, als je een vaste relatie hebt opgeduikeld en zeker wilt weten ‘clean’ te zijn, als je bent gewaarschuwd door een ex-partner met een SOA of als je vaste partner is vreemdgegaan, laat jezelf dan testen. Dat kan SOA: Snel, Online én Anoniem. Kijk voor meer informatie op testalize.me
Meer lezen?
Seks + ongesteld
Huh? Pijnlijk maandverband?
Help mijn tampon doet pijn
Is menstruatiebloed gewoon bloed
Photo by Alexandra Gorn on Unsplash
Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.
