Lekker is dat. Ben je al ongesteld, is ook je poeproutine ontregeld. Je poept ineens aanmerkelijk vaker, hebt last van kramp, hoort je darmen bij wijze van spreken op een kilometer afstand rommelen of laat scheten met orkaankracht die ook nog eens hevig stinken. En de week voor je menstruatie zat je volledig verstopt. Hoe kan dat toch? En wat kun je eraan doen?

Period! ging op consult bij Nienke Gottenbos alias ‘De Poepdokter.’ Ze is geen echte dokter, zo benadrukt ze met klem, maar darmfloratherapeut, voedingsdeskundige én auteur van onder meer het boek De Poepdokter – Gezond van mond tot kont. Een heuse bestseller. Bijzonder, want praten over je menstruatieproblemen is misschien niet de beste conversatie starter, maar met het onderwerp poep leg je zelfs het bruisendste gesprek in een microseconde plat. Probeer het maar eens tijdens het kerstdiner of op de nieuwjaarsborrel van je werk. En toch: als het gesprek er eenmaal over gaat, blijken veel mensen last te hebben van hun darmen.

Gelukkig staat het belang van een gezonde darmflora wel steeds meer in the picture, zegt Gottenbos, voor wie het inmiddels de gewoonste zaak van de wereld is om zonder blikken of blozen naar de intiemste toiletgeheimen te informeren: kleur, vorm, consistentie, frequentie en – niet te vergeten – geur. ‘Je darmflora is een van de belangrijkste pijlers onder de rest van je gesteldheid. Is je darmflora niet in orde dan kan dat tot allerlei klachten leiden: verstopping, dunne ontlasting of een opgeblazen gevoel.’

Drie keer per dag of drie keer per week?

Een mens poept gemiddeld 900 gram per dag, leren we uit De Poepdokter. In je hele leven produceer je tussen de 25.000 en 32.000 kilo. Tot zover de gemene delers. Want: ‘Normaal poepgedrag is voor iedereen anders. De een moet drie keer per dag, de ander drie keer per week. Dat maakt binnen bepaalde grenzen niet uit. Als het patroon maar regelmatig is.’

‘Heb je een halve rol papier nodig om schoon te worden, poep je afwisselend konijnenkeutels en heb je dan weer diarree, heb je een opgeblazen gevoel, krijg je de toiletpot moeilijk schoon of ruikt de badkamer alsof er een biochemische oorlog heeft plaatsgevonden, dan wijst dat op niet-optimale voeding, spijsvertering en/of darmflora. Ook je hormonale gestel kan daar onder lijden, met bijvoorbeeld menstruatieproblemen en PMS-klachten tot gevolg.’

Je poepgedrag verandert …

Dat je poepgedrag verandert gedurende je menstruele cyclus is iets dat veel baarmoederbezitters zullen herkennen. Zo kun je voorafgaand aan je menstruatie meestal slechter naar de wc. Daar is een logische verklaring voor. ‘Prostaglandines spelen in dat verhaal een sleutelrol. Dit zijn hormoonachtige stoffen die een rol spelen bij ontstekingen en die allerlei lichaamsprocessen aansturen, bijvoorbeeld het samentrekken van de baarmoeder bij bevallingen én bij de menstruatie.’

Je poept slechter …

‘In de derde week van je cyclus zijn de niveaus van oestrogeen en progesteron hoog. Vlak voor je menstruatie duiken ze naar beneden; de hormonen van een paar dagen daarvoor moeten dan worden afgebroken. Onder invloed van deze pieken en dalen kunnen je darmen wat langzamer werken, en krijg je dus eerder last van verstopping. Daarbij is het vast geen verrassing dat je vlak voor je menstruatie wat stressgevoeliger bent. Bij stress wordt er adrenaline aangemaakt. Adrenaline is niet prettig voor je lichaam, en krijgt dan ook voorrang om afgebroken te worden door je lever. Hierdoor kan je lever het behoorlijk druk hebben, en ook dat kan leiden tot verstopping.’

Je poept beter…

Tijdens je menstruatie gebeurt er iets anders. De prostaglandines die ervoor zorgen dat je baarmoeder zich samentrekt zodat het baarmoederslijmvlies kan worden afgevoerd (hallo menstruatiekramp!) werken ook in op de darmen. Je darmen gaan dus meedoen. ‘Gevolg: je gaat beter poepen of krijgt zelfs last van diarree.’

Je laat meer scheten …

Ook stress speelt volgens De Poepdokter een rol. De dagen voor je menstruatie ben je vaak extra prikkelbaar. ‘En bij stress komt adrenaline vrij. Adrenaline zorgt voor de beroemde vluchtreactie, zodat je jezelf in veiligheid kunt brengen bij gevaar. Alle zuurstof in je lijf gaat dan naar je hersenen en naar je spieren, niet naar je spijsvertering. Wat ook niet helpt is dat je door stress vaak meer én anders gaat eten. Chocolade staat op nummer een. Gevolgd door vette etenswaren en snelle koolhydraten. Voor friet, pizza en brood ga je sneller voor de bijl. Met als gevolg meer lucht in je darmen en dus winderigheid.’

Hoe zorg je voor balans?

‘Begin een week voor je menstruatie je lever wat meer te ontzien. Bijvoorbeeld door dingen te eten die goed voor je zijn. Eet veel vezels, niet uit granen en gluten, maar uit groenten en fruit. Drink voldoende water. Laat de koffie achterwege en pas op met geraffineerde suikers. Laat de gefrituurde producten even staan: normaal gesproken kun je die misschien wel hebben, maar ze zijn vrij zwaar voor je lever en in deze week misschien net iets té. Neem wat extra knoflook. Zoete aardappels en noten zijn goed voor je. Ook supplementen als Omega 3-vetzuren (visolie) of Omega 6-vetzuren (teunisbloemolie) kunnen de leverfunctie ondersteunen en helpen om PMS-klachten te verminderen.’

Wees aardig voor je bacteriën

Of beter: wees niet alleen in de week voor je menstruatie aardig voor je ingewanden, maar het jaar rond. In De Poepdokter staan 101 praktische tips plus recepten waarmee je de miljarden bacteriën in de darmen een beetje tevreden kunt houden. ‘En als jij aardig bent voor hen, zijn zij dat ook voor jou. Door anders te eten en je leefstijl aan te passen, boek je al snel resultaat.’ De eyeopener van dit boek: ook als je denkt dat je helemaal geen klachten hebt valt er een wereld te winnen.

Gottenbos: ‘Niet ziek zijn is niet per se hetzelfde als gezond zijn. Ik denk dat mensen vaak meer klachten hebben dan zij zich realiseren. Gewoon, omdat je er aan went. Hoeveel vrouwen kampen er niet met heftige PMS-klachten of met menstruatiepijn? Vrouwen denken al snel ‘dat hoort er nu eenmaal bij’ en zijn dat als normaal gaan beschouwen. Maar een echt gezond mens is niet alleen niet ziek, maar is ook vol energie, heeft géén last van maag of darmen, heeft een gewicht dat bij zijn of haar bouw past en heeft géén last van PMS.’

De Poepdokter is onlangs verschenen in een geactualiseerde versie bij Splint Media, hardcover € 25.

Lees ook:
5 Redenen om wel naar de huisarts te gaan
5 Redenen om je wel te schamen
12 Tips tegen hormonale migraine
10 Dingen die je zou moeten weten over … je baarmoeder
10 Dingen die je zou moeten weten over je vagina

Illustratie opening: Shutterstock.

Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.