In sommige landen zijn scholen, universiteiten en overheids- en openbare gebouwen verplicht om gratis menstruatieproducten beschikbaar te stellen. In Nederland ligt het er een beetje aan waar je woont, werkt of studeert, én in welke inkomenssituatie je verkeert, of je wel of geen gratis menstruatieproducten tegenkomt. De meeste Menstruatieproducten Uitgifte Punten (MUP’s) zijn namelijk primair gericht op armoedebestrijding.
Rotterdam was de eerste stad in Nederland waar grootschalig gratis menstruatieproducten beschikbaar worden gesteld op scholen. De gemeente doet dat in samenwerking met Stichting Armoedefonds. De overheid heeft hier extra budget voor uitgetrokken. Er gaan ook stemmen op die vinden dat maandverband en tampons voor iedereen gratis moeten zijn. In Amsterdam is bijvoorbeeld het Actiecomité Menstruatieproducten actief – de leden zijn studenten en medewerkers van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Op 13 juni j.l. ging men opnieuw de straat op; twee maanden eerder was dat ook al het geval. Sprekers motiveerden hun eis voor gratis menstruatieproducten en deelden hun persoonlijke ervaringen. De voorzitter van het College van Bestuur, Jan Lintsen, was kort aanwezig om vragen te beantwoorden.
Buitenproportioneel kostbaar?
Op de UvA wordt al jaren gevraagd om gratis menstruatieproducten, via officiële medezeggenschapsorganen en door verschillende organisaties zoals ASVA Studentenvakbond. In februari werd hiervoor al een petitie ondertekend door meer dan 1.200 studenten en werknemers en 19 organisaties binnen de UvA. Vicevoorzitter Lintsen zei toen dat tegemoetkoming aan de eis buitenproportioneel veel zou kosten. Hij schatte in dat de kosten een paar ton zouden bedragen. Specifieker: 0,04% van het jaarlijks budget van 920 miljoen. Hij was bovendien van mening dat de UvA al een oplossing aanbiedt voor de 50.000 studenten en medewerkers in de vorm van zes dispensers met gratis producten en menstruatieproducten tegen verlaagd tarief in andere automaten. Hij vindt het de taak van studenten zelf om zich te informeren over de locatie van die dispensers. Daar heeft hij een punt. Op (andere) universiteiten die gratis producten in huis hebben is niet altijd iedereen daarvan op de hoogte.
Gratis omdat zeep en wc-papier ook gratis zijn?
Moeten menstruatieproducten gratis zijn? Wereldwijd gaan steeds meer stemmen op die ‘ja’ zeggen. Niet alleen voor mensen die deze producten niet kunnen betalen, vanuit het oogpunt van menstruatiearmoede dus, maar voor iedereen. Gewoon, omdat wc-papier en zeep en handdoekjes op openbare wc’s ook gratis zijn. En om het feit dat je menstruatie geen achterstand op mag leveren – al is je cyclus nog zo regelmatig, er zal altijd een moment komen dat je ineens ongesteld wordt en zonder producten zit. In Amsterdam is het laatste woord hier nog niet over gezegd. Het Actiecomité Menstruatieproducten roept medewerkers nu op om de eis voor gratis menstruatieproducten bij de vakbonden neer te leggen.
Bij Period! zijn we nieuwgierig. Wat vind jij? Zijn gratis menstruatieproducten een recht?
Beeld: Studentenvereniging AVA.
Meer over menstruatiearmoede? Volg deze link voor de stand in Nederland.
Of check de Engelstalige editie van Period! voor nieuws- en ervaringsverhalen rond period poverty.
Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.
