Menstruatieproblemen op je werk bespreken. Makkelijker gezegd dan gedaan. Waarom zou je het doen? Hoe pak je dat aan? Wat houdt vrouwen zoal tegen? En hoe kunnen we ervoor zorgen dat het makkelijker wordt? Vijf masterstudenten deden op verzoek van Period Media onderzoek. Dit zijn hun bevindingen.
(Geen) koffieautomaat smalltalk
Kantoorpraat met je leidinggevende: dat het personeelsuitje super geslaagd was. Het rapport heb je net doorgemaild. Of je aanstaande donderdag wat eerder weg kan vanwege die tandartsafspraak. En natuurlijk dat je echt enorme last hebt van hevig maandelijks bloedverlies. Of zou je dat laatste toch maar niet zeggen? In de categorie kletsen bij de koffieautomaat zijn menstruatieklachten nou niet echt een veelvoorkomend gespreksonderwerp…
Toch zouden we wat meer over menstruatieproblemen moeten praten op de werkvloer. Het gebrek aan openheid over dit onderwerp leidt namelijk tot verhoogde stressniveaus (gevoelens van isolatie), hoger ziekteverzuim en verminderde productiviteit onder werknemers. Voor werkgevers leidt het tot hogere kosten, verminderde werknemersbetrokkenheid en een gebrek aan inclusiviteit op de werkvloer. De hoogste tijd dus om menstruatieproblemen op de werkagenda te zetten. Daarom onderzochten vijf masterstudenten aan de Vrije Universiteit (VU) Amsterdam via een anonieme enquête onder 141 respondenten de intentie van vrouwen om openlijk menstruatieproblemen te bespreken met hun werkgever.
Het probleem: gebrek aan kennis en vertrouwen
Allereerst de redenen die gegeven werden om dit juist niet te doen: taboes en stigma’s (het blijft, ook anno 2025, een gevoelig onderwerp). Een werkomgeving die niet ondersteunend is en er niet voor open staat (de respondenten gaven de mate van openheid van hun werkomgeving gemiddeld een 3.29 op een schaal van 1 tot 5). Gebrek aan kennis over menstruatiegerelateerde klachten en de impact ervan op het functioneren van werknemers (wat tot een gebrek aan begrip en empathie van de werkgever leidt). Gebrek aan kennis over werknemersrechten. Geen duidelijke richtlijnen of ondersteuning voor menstruatiekwesties vanuit de werkgever. Angst voor negatieve gevolgen (zoals reputatieschade of nadelige gevolgen voor carrièrekansen).
Genoeg motivatie om vooral je mond te houden over krampen en stolsels op het werk, zou je denken. Maar ja, daar schieten we als samenleving niets mee op. Menstruatieklachten hebben nu eenmaal impact. Denk aan genderongelijkheid. En aan gezondheid: 20,6% van de respondenten bij het VU-onderzoek gaf aan zich ooit ziek te hebben gemeld vanwege menstruatieklachten. De mate waarin menstruatieklachten werden ervaren kreeg een 3,17 en de impact van menstruatieklachten op de productiviteit een 2,99 (beiden op een schaal van 1 (nooit) tot 5 (altijd). Uit het onderzoek blijkt dat er twee voorname redenen zijn om te zwijgen over je maandelijkse klachten op de werkvloer. Het geen vertrouwen hebben in je eigen vermogen om over menstruatieproblemen te praten en een gebrek aan kennis over menstruatiegerelateerde klachten en je rechten als werknemer.
Op naar een menstruatievriendelijke werkplek
Van de positieve kant bekeken: met wat meer zelfvertrouwen, kennis en openheid komen we dus een heel eind. De masterstudenten hebben een procesmodel ontwikkeld gebaseerd op de Theory of Planned Behaviour (TPB), die gedragsintenties verklaart op basis van drie kerncomponenten. Een cruciale voorwaarde voor het vergroten van de intentie van werknemers om menstruatieproblemen bespreekbaar te maken op de werkvloer, zo blijkt uit het onderzoek, is het creëren van draagvlak binnen de organisatie. Leidinggevenden spelen hierbij een sleutelrol in het bevorderen van openheid en het signaleren van verbeterpunten. Werknemers moeten worden betrokken bij de invoering om een veilige omgeving te waarborgen waarin menstruatieproblematiek bespreekbaar kan worden gemaakt.
Praten met je leidinggevende over je menstruatieproblemen gaat nou eenmaal makkelijker in een open, inclusieve, veilige en ondersteunende werkcultuur. Eentje met een duidelijk beleid, educatie en voorlichting over menstruatie(klachten). De masterstudenten hebben hiervoor een opzet voor een module ontwikkeld: Cyclus op het Werk. Het doel: het creëren van een werkomgeving waarin menstruatieproblemen normaal bespreekbaar worden. Even gangbaar als bijvoorbeeld het weer, de files en wat je afgelopen weekend gedaan hebt. Weer eens een ander gespreksonderwerp bij het kopieerapparaat.
Het onderzoek ‘Menstruatieproblemen op de werkagenda’ is uitgevoerd door Tamar Koninkx, Dayna Francisca, Fae Milder, Maaike Spaans en Cécile Dekker als onderdeel van de Media Psychology for Impact course aan de VU Amsterdam. De survey won tweemaal de eerste plek binnen de masteropleiding Communication Science. Een maal voor het beste onderzoek (verkozen door professoren) en een maal de eerste plek voor het onderzoek met de meeste impact (verkozen door medestudenten).
Foto opening: Christina @ wocintechchat.com via Unsplash.
Lees ook:
Menstruatieproblemen op de werkagenda zetten
Waarom je wél over menstruatie moet praten op het werk, door Katharina Eggert
Is het echt zo erg?
Nieuw: menstruatieverhalen
Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.
