Stemrecht, het recht op een eigen bankrekening, om na je huwelijk te mogen blijven werken, om überhaupt te mogen werken. De emancipatiestrijd heeft de afgelopen eeuw al veel goeds gebracht. Dat vieren we tijdens Internationale Vrouwendag. Al is er wat betreft menstruatie-emancipatie en gendergelijke gezondheidszorg nog een wereld te winnen. Alleen al in economisch opzicht. Onafhankelijke menstruatievoorlichting, toegang tot betaalbare en gezonde menstruatieproducten en adequate medische behandelopties bij menstruatie- en hormoongerelateerde klachten zijn cruciaal om volwaardig in de maatschappij te kunnen participeren. Dat is niet alleen belangrijk voor de economische gelijkheid én de gezondheid van vrouwen. De hele samenleving profiteert daarvan.
Maatschappelijke kosten
WOMEN Inc. liet berekenen wat meer aandacht voor vrouwengezondheid de samenleving financieel kan opleveren. Riemen vast: met een tijdige herkenning en diagnose in combinatie met adequate behandeling van vrouwspecifieke problemen, waaronder menstruatie- en hormoongerelateerde klachten, kan Nederland jaarlijks 7,6 miljard euro besparen. Het enorme bedrag is te verklaren doordat verzuim vanwege deze klachten sterk afneemt, terwijl de zorgkosten voor het behandelen van deze aandoeningen relatief weinig stijgen. Het onderzoeksrapport werd eerder deze week overhandigd aan minister Dijkstra van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en minister Van Weyenberg van Financiën. Vergezeld van een pleidooi gericht aan de Haagse politiek voor een Nationale Strategie Vrouwengezondheid.
Tot zover de potentiële baten. In de eerder verschenen analyse Maatschappelijke acceptatie van vrouwspecifieke aandoeningen van de beroepsvereniging van gynaecologen NVOG en vrouwenorganisatie WOMEN Inc., in samenwerking met onder meer huisartsen, bedrijfsartsen, seksuologen, zorgeconomen en patiëntenorganisaties, lag de focus op kosten en de vele blinde vlekken. Alleen al de budgetimpact van cyclusstoornissen en cyclusgerelateerde buikpijn (hieronder vallen onder meer heftige menstruatiepijn, hevig menstrueel bloedverlies en buik- en bekkenpijn door bijvoorbeeld endometriose en adenomyose) werd geschat op 1,7 tot 5,2 miljard euro.
Economische achterstand
De werkelijke kosten zijn waarschijnlijk vele malen hoger, omdat zorgkosten in de eerste lijn en kosten die vrouwen zélf dragen niet in het rapport zijn meegenomen. Kosten die ontstaan door minder uren werken dan je eigenlijk zou willen, verzuimdagen die voor eigen rekening zijn, het eigen risico van de zorgverzekering, complementaire behandeltherapieën (denk aan coaching van hormoon- en cyclustherapeuten) en medicatie (hormoonspiraal, anticonceptiepil, pijnstillers) die niet vanuit de zorgverzekering worden vergoed. En de naar schatting 13.000 menstruatieproducten die je in je vruchtbare leven nodig hebt.
#Menstruatiearmoede
In Gouda opent Stichting Armoedefonds op Internationale Vrouwendag het tweeduizendste Menstruatieproducten Uitgiftepunt. Bij de uitgiftepunten, ook wel MUP’s genoemd, worden maandverband en tampons maar ook menstruatieondergoed en menstruatiecups gratis aangeboden aan mensen die het financieel moeilijk hebben. Met de uitgiftepunten die zich in buurthuizen, bibliotheken, scholen en bij maatschappelijke organisaties bevinden worden jaarlijks meer dan 165.000 vrouwen en meisjes door heel Nederland geholpen.
In Nederland heeft 1 op de 10 meiden en vrouwen niet altijd geld voor maandverband of tampons. Daardoor missen zij school, sport of zelfs werk. ‘Menstruatiearmoede heeft een groot effect op het dagelijks leven van mensen,’ zegt Lotte Meerhoff, woordvoerder van het Armoedefonds. ‘Als je moet kiezen tussen een maaltijd voor je kinderen of menstruatieproducten, kiezen mensen vaak voor eten. Je wordt gedwongen in te leveren op je persoonlijke hygiëne.’ Bijvoorbeeld door menstruatieproducten langer te gebruiken dan goed is voor de gezondheid.
Dat het Armoedefonds het tweeduizendste uitgiftepunt op Internationale Vrouwendag opent is geen toeval. Penny van Laarhoven, verantwoordelijk voor de MUP’s: ‘Vrouwen worden geconfronteerd met extra kosten als ze menstrueren. Voor een vrouw in armoede is dat niet altijd te betalen. Door de menstruatieproducten via MUP’s beschikbaar te stellen, wordt voorkomen dat vrouwen een periode in de maand het huis niet uit kunnen of durven. Menstruatieproducten zijn geen luxe maar een basis om deel te kunnen nemen in de samenleving.’
Op de agenda
Menstruatie + emancipatie hebben alles met elkaar te maken. Al duurde het even voordat het kwartje viel. Maar daarom is het een feestje om te merken dat het onderwerp ‘menstruatie’ tijdens Internationale Vrouwendag 2024 ineens aanmerkelijk beter op de agenda staat. In Rosmalen kun je naar de benefietavond van een aantal Brabantse Soroptimsten verenigingen. In perron 3 wordt de Italiaanse film C’è ancora domani vertoond. De opbrengst gaat naar Stichting Armoedefonds. In Amsterdam kun je ook dit jaar naar de informatiedag (tot 14.00 uur) over vrouwspecifieke gezondheid, waaronder menstruatie, in Amsterdam UMC. In Heerlen kun je naar een middag- en avondvullend programma over vrouwengezondheid in Parkstad Limburg. De focus ligt op hormoongerelateerde klachten door menstruatie en overgang. In Pakhuis De Zwijger in Amsterdam kun je tijdens het event FemTopia ‘s avonds naar de Engelstalige workshop Cycle Chronicles: Menstrual Education. Als dit allemaal op de agenda staat tijdens de jaarlijkse dag van de vrouwenemancipatie op 8 maart – dan zijn we superbenieuwd wat de jaarlijkse dag van de menstruatie ofwel MHDay2024 (elk jaar op 28 mei) gaat brengen.
PS: #investinwomen is trouwens het internationale thema van International Women’s Day. En zo is de cirkel van dit economische menstruatieverhaal weer rond. Happy International Women’s Day!
Foto opening: Alexander Grey on Unsplash.
Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.
