Tuurlijk. Je hebt er maar één nodig en die gaat soms wel tien jaar mee. Daar kan geen tampon tegenop. Maar hoe werkt zo’n menstruatiecup precies? En waar moet je op letten als je er een gebruikt?

Maat bepalen

Een menstruatiecup is een flexibele bekertje dat je inwendig draagt en dat het menstruatiebloed niet absorbeert, maar opvangt. Ze zijn meestal gemaakt van siliconen, maar soms ook van TPE of rubber. Er zijn twee soorten: herbruikbare cups en cups voor eenmalig gebruik. We zoomen in op de herbruikbare. Sommige merken hanteren maar twee of drie maten: een voor als je wel en een voor als je niet vaginaal bent bevallen. Bij andere lijkt de maat bepalen soms hogere wiskunde. Niet de mate waarin je menstrueert, maar je lichaamsbouw is dan het uitgangspunt. Ben je lang of juist klein? Ben je zwanger geweest? Ben je nog maagd? En last but not least: kun je makkelijk met je vinger bij je baarmoedermond? Hoe beter een cup past, hoe kleiner de kans op doorlekken.

Geschikt voor iedereen? 

Nee. Zie ook hieronder. Je moet redelijk vertrouwd zijn met je lijf – lees: je vingers in de vagina durven steken – voordat je met een cup gaat experimenteren. Probeer als je nog niet zo lang ongesteld bent eerst eenS een minitampon. Gaat dat helemaal goed, dan ben je rijp voor stap twee (een cup dus). Verdiep je voor gebruik altijd in de veiligheidsvoorschriften van de leverancier. Vraag sowieso advies aan de huisarts of gynaecoloog als je een spiraaltje draagt. Er zijn gevallen bekend waarbij een spiraaltje loskwam bij het verwijderen van de cup. Dit kan gebeuren door de zuigende werking van de cup (als het vacuüm niet goed is verbroken) of als je een lage baarmoederhalsmond hebt. Check altijd of je de touwtjes nog voelt als je de cup hebt verwijderd en een spiraaltje gebruikt.

Inbrengen

Eerlijk is eerlijk: inbrengen is in het begin best een gedoe. Maar oefening baart kunst. Er zijn nogal wat vouwmethoden voor een menstruatiecup. Die komen allemaal op hetzelfde neer: de bovenkant van het ‘bekertje’ zo klein mogelijk maken om het inbrengen te vergemakkelijken. De meest gekozen optie is de C-vouw: in de lengte dubbel vouwen en dan nog een keer dubbelvouwen. Vochtig (de cup eerst even nat maken met een beetje water) of droog, het kan allemaal. Kwestie van uitproberen.

Verwijderen

Nee, niet aan het steeltje trekken. De belangrijkste tip: doorbreek eerst het vacuüm voordat je de cup verwijdert. Dit doe je door zachtjes in de onderkant te knijpen. Dat voelt onprettig en verhoogt de kans op knoeien.

Reinigen

Uitkoken (steriliseren) van een menstruatiecup doe je altijd voor het eerste gebruik: kook water en leg de cup er een paar minuten in. Of gebruik een speciale sterilisator. Er is ook speciaal wasmiddel voor cups en er zijn reinigingsdoekjes. Kijk voor shoppingtips onderaan dit artikel.

Pluspunt

Omdat je ze inwendig draagt, zie je ze niet. Dat is handig in bijvoorbeeld de sauna en tijdens het sporten. Je kunt een menstruatiecup relatief lang inhouden (tot wel tot 12 uur). Doordat het menstruatiebloed niet wordt blootgesteld aan zuurstof worden geurtjes voorkomen. Ze zijn stukken vriendelijker voor het milieu en voor je budget, doordat je ze kunt hergebruiken. Je leert je lijf beter kennen: je verliest bijvoorbeeld minder menstruatiebloed dan je misschien denkt, bewijst zo’n cupje. Ze zijn zachter voor je lijf. Doordat ze het vocht niet absorberen, maar opvangen, drogen ze de vagina niet uit.

Minpunt

De maat bepalen kan lastig zijn. En het duurt even voor je eraan gewend bent. Geef het drie cycli de tijd, adviseren leveranciers dan ook. Het verwijderen van een menstruatiecup kan een knoeiboel worden als je ongeoefend bent. Maar na een tijdje kun je dit ook op een openbaar toilet zonder wasbakje, bijvoorbeeld met behulp van een speciaal reinigingsdoekje of dat flesje water dat je toch al bij je draagt.

Bijzonder

Nieuw zijn menstruatiecups niet. Er werd in de VS al in de jaren dertig van de vorige eeuw patent op aangevraagd, door actrice Leonora Chalmers. Er zijn nog oudere patenten bekend, maar daarvan is niet zeker of ze ook in productie zijn genomen. Nu de eerste patenten zijn verlopen, en de cup en vogue is geraakt, wordt de markt overspoeld met cups in alle kleuren: hippe designercups én goedkope, merkloze varianten.

Shoppen?

De prijzen van een cupje variëren van 6 euro voor een merkloos exemplaar tot meer dan 30 euro voor een merkcup. Bekende merken menstruatiecups zijn Lunette,  Gentleday (Genial Day), De Groene Cup, Moon Cup, Ruby Cup, DivaCup, Organicup, Practicups, Keeper en MeLuna. Vrijwel alle cups worden gemaakt van medische siliconen. Uitzonderingen daargelaten. Zo wordt de Keeper Cup gemaakt van rubber (latex) en de MeLuna van TPE ofwel thermoplastisch elastomeer.

De Merula Cup (wel van medische siliconen) ziet er iets anders uit dan de bekende cupjes, rond in plaats van klokvormig, en heeft een groter uitneemsteeltje. Er zijn zelfs cups die je met sterilisator en al kunt invouwen tot een pakketje dat nauwelijks ruimte inneemt in je tas (Fettle). Ook de Intimina-Lily kun je invouwen tot een plat pakketje en daardoor makkelijker inbrengen (je brengt ‘m in als ie schijfvormig is en trekt ‘m daarna uit tot een bekertje). Please note: Hoe meer richels en randjes, hoe zorgvuldiger je ‘m moet reinigen. Er komen geregeld nieuwe cupmerken bij. Bekende maandverband- en tamponfabrikanten nemen ze op in de collectie, omdat ‘groen menstrueren‘ steeds populairder wordt.

Op bijvoorbeeld Bol.com vind je inmiddels meer dan 50 merken, en dat is nog maar het cupje van de ijsberg. Sponsjesmerk Beppy lanceerde onlangs een cup die je kunt inhouden tijdens het vrijen (seks met penetratie bedoelen we dus). Dat kon trouwens al met de EaseCup (voorheen SoftCup); een wegwerpcup met een discvorm die wat doet denken aan het aloude pessarium. De Intimina-Zigi cup lijkt een combinatie van de twee: en herbruikbaar én ultraplat. Maar anders dan het pessarium is zo’n cup dus geen voorbehoedsmiddel. Als je seks hebt tijdens je menstruatie – met of zonder cup – kun je in principe gewoon zwanger worden. Maar dat is weer een ander verhaal 🙂

Oh ja. Reinigen. Tussentijds kun je een cup gewoon omspoelen met lauw water en opnieuw inbrengen. Na afloop – en voor het eerste gebruik – steriliseer je de cup. In kokend water in een pannetje, in de magnetron of oven (bijvoorbeeld in een sterilisator van Merula, Ruby, De Groene Cup). Er zijn ook speciale sterilisators, bijvoorbeeld van Beppy en Rosa Rugosa. Reinigingsgel voor siliconen cups is er bijvoorbeeld van DivaCup en Organicup. Voor onderweg zijn er handige, per stuk verpakte doekjes, bijvoorbeeld van Organicup.

Moraal van dit cupverhaal

Ons advies: investeer in kwaliteit. Het gaat immers om een product dat je inwendig draagt. Daarbij: met een goeie cup doe je jaren. Let er op dat je de cup goed kunt reinigen, dat deze is gemaakt van kwaliteitsmateriaal, zoals medisch gecertificeerde siliconen zonder weekmakers et cetera, en verdiep je vooraf in de zogenaamde contra-indicaties, bijvoorbeeld in de eerdergenoemde waarschuwingen als je een spiraaltje draagt. Ook handig: een Nederlands sprekend aanspreekpunt (telefoonnummer of mailadres) voor het geval je vragen hebt na je aanschaf.

Wil je weten wat het Period-lezerspanel van bepaalde cupmerken vond? Kijk dan in de categorie Spotlight.

LAATSTE UPDATE: 7-6-2022

Period! is an independent, online magazine about all aspects of menstruation. Period! is not intended as a substitute for medical advice. If you’re suffering from medical complaints, always visit your doctor or GP. Editorial articles can contain affiliate links. Sponsored collaborations can be found in the category Spotlight. Do you have any questions? Check our Contact page.

Lees ook:
Huh? Pijnlijk maandverband?
Hoe vaak moet je maandverband wisselen?
Help mijn tampon doet pijn
Tamponles voor beginners
Kan een tampon zoekraken in je lijf?