Goed nieuws onder het zonnepaneel. Duurzaam menstrueren wordt steeds makkelijker. Een beetje drogist heeft tegenwoordig menstruatiecups in het assortiment en bij de supermarkt zijn meerdere merken biologisch maandverband om uit te kiezen. Dat is geen onbelangrijke ontwikkeling. Wegwerpproducten zijn – zoals de naam al aangeeft – niet geschikt voor hergebruik. Daardoor gooit de gemiddelde menstrueerder per cyclus zo’n 25 sanitaire producten in de afvalbak en dat is een voorzichtige schatting. Dat zijn 325 tampons of maandverbanden op jaarbasis ofwel 13.000 producten per vrouwenleven, wat neerkomt op circa 600 kilo niet recyclebaar afval per persoon. Als je alle maandverbanden die jaarlijks wereldwijd worden weggegooid achter elkaar legt, krijg je een snoer van 9 miljoen kilometer. De afstand van de aarde naar de maan is 384.400 kilometer. Dat is dus bijna 12 keer op en neer naar de maan.
Green up your menstrual life
Genoeg reden om eens over een duurzame menstruatie na te denken. Is het niet voor je budget, dan is het wel voor het milieu. In oktober staat het onderwerp ‘duurzaamheid’ sowieso net even hoger op de agenda dan normaal. Op 10 oktober is het de 10de editie van de Dag van de Duurzaamheid, een initiatief van Urgenda. Overal in het land zijn evenementen en speciale acties; variërend van een voorleesmiddag op scholen tot kortingsacties op biologische producten in supermarkten. Ook de Duurzame Week in Utrecht – van 20 t/m 27 oktober – biedt een supergevarieerd programma onder het motto ‘green up your life.’ Geen menstruatiefestival als onderdeel van de Duurzame Week helaas, dit jaar. Maar op 31 oktober is het ook nog eens Wereld Bespaardag. Green up your menstrual life too? Check het overzicht hieronder.
Menstruatieslips: broekje met geheim wapen
Slips met ingebouwde bescherming ofwel menstruatieslips zijn er in steeds meer soorten en maten. Er zijn shortjes, maar ook heupslips met kanten randjes en zelfs strings met een vochtabsorberend kruisje. De styling is vaak zo goed dat je het verschil met ‘gewone’ lingerie nauwelijks nog ziet. Handig zijn ook de slips met een kruisje waaronder je de zijvleugels van je maandverband kunt wegvouwen. Er zijn ook variaties om mee te zwemmen en broekjes speciaal voor jonge meiden.
PLUS Ideaal voor dagen dat je ongesteld zou kunnen worden. Je kunt ze in combinatie met andere producten gebruiken als je extra bescherming nodig hebt.
MIN Als je ze zonder maandverband draagt, heb je er meerdere per dag nodig. Voor dagen dat je zwaar menstrueert, zijn ze daarom minder geschikt. En je moet ze wassen natuurlijk.
Wasbaar maandverband: in alle kleuren
Iets van vroeger? Of is het juist iets van nu? In de VS is wasbaar maandverband al jarenlang een redelijk geaccepteerd fenomeen. Het is te koop in alle soorten en maten en met de meest maffe dessins. Hier is het product aan een voorzichtige opmars bezig. De pads – van biologisch katoen en/of bamboe – zijn meestal voorzien van een waterafstotend laagje om doorlekken te voorkomen. Met drukknoopjes houd je het op zijn plaats. Qua maatvoering is van alles mogelijk: van inlegkruisje tot XXL.
PLUS Je hoeft maar één keer een voorraadje aan te schaffen omdat je de pads hergebruikt. Dat is fijn voor het budget en voor het milieu, dus duurzaam. Mits gemaakt van het juiste materiaal zijn ze vrij van toxische stoffen en bleekmiddelen. Ze zijn superzacht en geven doorgaans minder irritaties dan wegwerp verband. Aan veel labels is een goed doel verbonden waarmee meisjes in ontwikkelingsgebieden worden gesteund.
MIN Doordat een plakstrip ontbreekt, kunnen ze soms iets verschuiven. Ze absorberen minder goed dan wegwerp maandverband, maar … hoe vaker je ze wast hoe beter de absorptie wordt. Dat je ze moet wassen zullen sommigen ook als een minpunt beschouwen, al is dit minder bewerkelijk dan in eerste instantie lijkt. Als je ze eerst in koud water spoelt, kun je ze gewoon met de rest van de was meewassen en verbruik je dus nauwelijks extra energie en water.
Wasbare tampons: geen grapje
Echt waar: er zijn ook wasbare tampons, bijvoorbeeld gemaakt van een dubbel laagje biokatoen of gehaakt van ongebleekt katoen, die je strak oprolt en inbrengt zoals je normaal gesproken met een tampon zou doen en uitwast na gebruik. Net als bij wegwerp tampons kun je kiezen uit verschillende maten ofwel een verschillend absorptievermogen. Een patroon bestellen en zelf haken kan ook. In België worden wasbare tampons ook wel doektampons genoemd. In de VS is een levendige handel in zelfgemaakte tampons ontstaan. Check goed welke materialen zijn gebruikt. Je draagt ze tenslotte inwendig.
PLUS Je kunt ze hergebruiken. Je kunt ze zelf maken/haken. Ze zijn makkelijker in gebruik dan een menstruatiecup.
MIN Het absorptievermogen is minder dan bij reguliere wegwerp tampons. Inbrengen en verwijderen is lastiger dan bij een ‘gewone’ tampon. En ja, je moet ze wassen.
Zeesponsjes: 100% natuurlijk
Zeesponsjes worden al sinds de oudheid inwendig als een tampon gebruikt. De echte zeesponsen zijn gemaakt van de overblijfselen van sponsdieren: primitieve, meercellige dieren die op de zeebodem leven. Synthetische sponsen bieden de voordelen van een natuurspons, alleen moet je ze na gebruik weggooien.
PLUS Het draagcomfort is optimaal. Er is keuze uit verschillende maten en deze kun je eventueel ook nog bijknippen. Met één sponsje kun je zo’n 6 maanden doen. En je kunt er mee vrijen (seks met penetratie dus), zelfs zonder dat je partner dat merkt. De sponsjes zijn 100% biologisch afbreekbaar. Na gebruik (je kunt ze zo’n 4-6 uur inhouden) spoel je ze uit en kun je ze hergebruiken.
MIN Je wast ze alleen met water. De hygiëne laat dus wat te wensen over.
Biologische tampons & pads
Tot voor kort moest je ervoor naar de geitenwollensokkenwinkel. Inmiddels koop je biologisch maandverband en tampons – gemaakt van 100% biologisch gecertificeerd katoen en zonder plastics et cetera – gewoon in de supermarkt. De belofte: minder huidirritatie én minder afval dat niet biologisch afbreekbaar is, want ook het antidoorleklaagje, de plakstrip en de verpakking zijn ecologisch verantwoord. Omdat een bijsluiter bij menstruatieproducten niet verplicht is (alleen het risico op TSS en het absorptievermogen moeten worden vermeld) weet je nooit precies wat er in zit. Bij biologische producten is transparanter welke grondstoffen en productiemethoden zijn toegepast. Al is het op waarde schatten van een keurmerk niet altijd gemakkelijk.
PLUS Doordat geen synthetische stoffen zijn toegevoegd, produceer je minder niet composteerbaar afval en is je ecologische voetafdruk kleiner. Dat is beter voor het milieu én voor je gezondheid. Plastics et cetera kunnen zorgen voor een broeierig vaginaal klimaat, wat irritaties kan geven.
MIN Het voordeel is meteen ook het nadeel. Doordat minder synthetische stoffen zijn toegevoegd, zoals super absorberende korrels en geurprotectie, voelt biologisch maandverband soms net wat minder zacht aan en absorbeert het net wat minder. Biologisch maandverband is ook iets duurder. En ja, je moet het weggooien.
Menstruatiecups: een heuse hype
Voor wie de laatste tijd niet goed heeft opgelet: menstruatiecups zijn flexibele ‘bekertjes’ die je inwendig draagt en die het menstruatiebloed niet absorberen, maar opvangen. Ze worden gemaakt van rubber of (medische) siliconen. Nieuw zijn ze niet: er werd al in de jaren dertig van de vorige eeuw patent op aangevraagd. Inmiddels is er sprake van een heuse hype. Niet voor niets natuurlijk. Menstruatiecups zijn de oplossing als je je menstruatie duurzaam wilt managen.
PLUS Omdat je ze inwendig draagt zie je ze niet. Dat is handig in bijvoorbeeld de sauna en tijdens het sporten. Je kunt ze relatief lang inhouden (tot wel 12 uur) en doet er dus langer mee dan met reguliere producten. Doordat het menstruatiebloed niet wordt blootgesteld aan zuurstof, worden geurtjes voorkomen. Ook geven cups minder risico op (huid)irritaties. Met één cupje doe je jaren. Dat is fijn voor je eigen budget en voor het milieu.
MIN Het verwijderen van een vol cupje kan een knoeiboel worden als je ongeoefend bent. Je moet er even handig in worden. Omdat cupjes helemaal hip zijn, zijn er nogal wat exemplaren van inferieure kwaliteit op de markt. Goedkoop is duurkoop en dus allesbehalve duurzaam. Bij een gespecialiseerde webwinkel ben je verzekerd van kwaliteit én van advies. Dat is meer waard dan een paar euro. De juiste cup (vorm, maatvoering, stevigheid) is voor iedereen anders.
Meer duurzame shoppingtips?
10 Dingen die je met je maandverband zou moeten doen
Groen menstrueren?
Hoe vaak moet je maandverband wisselen?
Illustratie: Uit het boek Mooi rood is niet lelijk.
Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.
