Voor wie het onderwerp ‘menstruatieschaamte’ al wat langer volgt, is het verhaal dat in de documentaire A Journey With A Hope wordt verteld waarschijnlijk exemplarisch. De film van documentairemaakster Amelié Truffert gaat over het Keniaanse meisje Jackline Chepngeno, dat op vrijdag 6 september 2019 suïcide pleegde nadat ze ten overstaan van de hele klas werd bespot vanwege een doorlekvlek in haar schooluniform. Door haar lerares Engels nota bene. Jackline was 14 jaar toen zij zichzelf ophing bij een nabijgelegen waterbron, nadat zij uit de klas was gezet.
‘Toen ze was doorgelekt, kreeg ze te horen dat ze ‘vies was’
Het voorval leidde in Kenia tot grote onrust. Woedende ouders bestormden de school toen bleek dat de politie te weinig actie ondernam nadat aangifte was gedaan tegen de lerares van de Kabiangek basisschool in Bomet County. ‘Toen ze was doorgelekt, kreeg ze te horen dat ze ‘vies was en dat ze het klaslokaal moest verlaten,’ vertelde de moeder van het meisje – Beatrice Koech – indertijd tegen de Keniaanse pers. De zaak haalde ook de internationale pers en bracht ook het maandverbandprogramma voor schoolmeisjes van het Keniaanse ministerie van onderwijs weer onder de aandacht. Kenia was een van de eerste Afrikaanse landen die de zogenaamde tampon tax schrapte. Desondanks blijven menstruatieproducten voor veel mensen onbetaalbaar. Geschat wordt dat Keniaanse meisjes hierdoor 20% van hun onderwijs missen, waardoor zij eerder permanent stoppen met school.
‘Een vrolijk meisje dat graag naar school ging en dat haar verantwoording nam’
De Franse documentairemaker Amelié Truffert was onmiddellijk gefascineerd toen ze van het tragische voorval hoorde. Haar film A Journey With A Hope is de uitkomst van een drie jaar durend onderzoek naar de dood van het meisje – met wat vertraging door de coronapandemie. Truffert sprak daarvoor met onder meer de moeder en oma van het meisje, met klasgenootjes en met de betreffende lerares. ‘Jackline Chepngeno komt uit die verhalen naar voren als een vrolijk meisje dat graag naar school ging en dat haar verantwoording nam. Zo hielp ze haar familie na schooltijd en in het weekend met theeplukken op een plantage.’ Saillant detail: kinderarbeid is in Kenia verboden.
‘Hoe zorgen we ervoor dat iets als dit nooit meer gebeurt?’
Wat de lerares nu precies valt te verwijten, is een vraag die onbeantwoord blijft. Al is de familie van Jackline Chepngeno vrij stellig over het feit dat zij schuld heeft. ‘Alleen al omdat de lerares nooit contact met hen heeft gezocht,’ zegt Truffert. Een andere vraag, die in het tweede deel van de documentaire wordt gesteld, is volgens Truffert eigenlijk interessanter: ‘hoe zorgen we ervoor dat iets als dit nooit meer gebeurt?’ Hiervoor sprak Truffert onder meer met Rachel Ouko, van Generation Africa, de programma coördinator van NGO Femme International.
De documentaire A Journey With A Hope was op onafhankelijke filmfestivals in alle delen van de wereld te zien en heeft diverse prijzen in de wacht gesleept. ‘Superspannend allemaal,’ zegt Truffert die momenteel bezig is met de afronding van haar master aan Liverpool School of Tropical Medicine, met als specialisatie: Menstrual Health. ‘Mijn documentaire is geen uitkomst van academisch onderzoek,’ benadrukt Truffert, die de afgelopen tien jaar op verschillende plekken in Afrika woonde en sinds een jaar in Nederland woont. ‘Maar dit verhaal heeft me wel op het spoor gezet van Menstrual Health Management en Sexual and Reproductive Health and Research (SRH). Ik heb het gevoel dat ik daarmee mijn passie heb gevonden.’
A Journey With a Hope is gratis beschikbaar voor iedereen die iets wil leren over de impact van menstruatieschaamte. Bekijk de film via ajourneywithahope.com of volg dit filmproject via op Instagram. En deel dit verhaal vooral, om herhaling te voorkomen.
Illustraties: via A Journey With A Hope/Amelié Truffert.
Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.
Lees ook:
Period Boekenoverzicht
Period Podcastselectie
Period Playlist
Period Boekenoverzicht
Period Filmwijzer
