Was het maar elke week boekenweek. Het traditionele lezersfeest in boekhandels en bibliotheken dat in 2025 zijn 90-jarig jubileum vierde (en dat dit jaar van 12 t/m 23 maart werd gehouden) is helaas alweer (bijna) voorbij. Voor wie nu alweer heimwee heeft, zetten we op de valreep nog een paar must-read uitgaven over vrouwengezondheid in het algemeen en de menstruatiecyclus in het bijzonder op een rij.
1. Diagnose: Vrouw
WomenInc reikte op 8 maart j.l. – dat was niet toevallig Internationale Vrouwendag – in Amsterdam het eerste exemplaar uit van het boek Diagnose: Vrouw – Hoe het vrouwenlichaam werkt en waarom we dat nu pas ontdekken aan koningin Máxima en viceminister-president Fleur Agema. Ondertitel van deze uitgave van WomenInc: Hoe het vrouwenlichaam werkt en waarom we dat nu pas ontdekken. Want op dat punt ging er iets mis. Vrouwen leven gemiddeld langer dan mannen, maar leven ook meer jaren in slechte gezondheid dan mannen. Twee op de drie mensen met dementie zijn vrouw. Vrouwen ervaren anderhalf keer vaker bijwerkingen van medicijnen dan mannen – en overlijden vaker aan hartfalen of een beroerte. Ze krijgen bij de huisarts minder snel een diagnose dan mannen met dezelfde klachten. Of ze krijgen vaker het label ‘onverklaarde lichamelijke klachten’ opgeplakt. En ze hebben dus een menstruatiecyclus die nogal vaak ontspoort. Wat tot de vraag leidt: hoe kan dat? Ergo: dit is het boek dat iedereen moet lezen. Al vinden we € 51,99 voor een papieren versie bij Bol.com wel wat aan de prijs (bloody hell – is informatie over vrouwengezondheid voorbehouden aan de elite?). Uitgeverij Lannoo.
2. Ik ben geen man
Voor wie nu denkt: Huh? Nieuw? Goed opgelet! Ik ben geen man van journalist, columnist en oud-verpleegkundige Mirjam Kaijer is inderdaad al enige tijd geleden verschenen. Maar er is een herdruk/nieuwe uitgave. Die is inhoudelijk niet al te veel aangepast, alleen wat betreft tijdlijnen. Verder is een quote van oud-minister Pia Dijkstra toegevoegd. Evenals de awards die de auteur slash oprichter van Voices for Women terecht heeft gewonnen. Deze stichting heeft een golfbeweging in gang gezet die niemand nog kan beteugelen. Omdat deze aandacht vragen voor kwesties als: hoe het komt dat er zoveel vrouwen met onbegrepen gezondheidsklachten rondlopen; klachten die soms onterecht worden afgedaan als overgang, burn-out, fibromyalgie, het chronische-vermoeidheidssyndroom of met de conclusie ‘onverklaarde gezondheidsklacht.’ Hoe kan het dat ruim 75 procent van de patiënten met schildklierafwijkingen, reuma en andere auto-immuunziekten vrouw is en dat men nog altijd niet weet hoe dat komt? Ik ben geen man laat zien waarom legio vrouwen nog altijd in medisch niemandsland ronddolen en is tegelijkertijd een pleidooi voor meer persoonlijke geneeskunde en beter wetenschappelijk onderzoek naar man-vrouwverschillen in de zorg. Uitgeverij Acco, € 24,95
3. Hormonen en vrouwen
De titel zegt het al: dit boek gaat niet alleen over vrouwengezondheid in het algemeen, of de menstruatiecyclus in het bijzonder, maar over vrouwelijke hormonen. Die hebben helaas een nogal slecht imago, omdat ze je hysterisch en onvoorspelbaar zouden maken. Zie hier een van de oorzaken van menstruatieschaamte. In Hormonen en vrouwen – De invloed van hormonale veranderingen op hersenen, gedrag en emoties beschrijft psycholoog Estrella Montoya alle fasen waarin het vrouwenlichaam drastische hormonale veranderingen doormaakt. In de overgang, tijdens zwangerschap, als je hormonale anticonceptie gebruikt én tijdens de menstruele cyclus. Wat gebeurt er in die verschillende fasen in de hersenen, met ons gedrag en met onze emoties? De wetenschap heeft nog een inhaalslag te maken, maar Montoya geeft alvast een voorzetje: dit is wat je toch echt over je hormonen zou moeten weten. Uitgeverij De Arbeiderspers, € 22,99.
4. Ongestelde vragen
Ondanks dat bijna de helft van de wereldbevolking maandelijks menstrueert, blijft het onderwerp vaak in de taboesfeer hangen en zijn er soms nog onduidelijkheden. Gynaecoloog Steffi van Wessel – staflid aan de afdeling Gynaecologie van de Vrouwenkliniek van het UZ Gent – wil dit taboe doorbreken door vragen te beantwoorden die je misschien altijd al wilde, maar nooit durfde te stellen. Hoe zit het vrouwelijk voortplantingsgestel eigenlijk in elkaar? Waarom bloeden wij? Wat doet hormonale anticonceptie? Hoe verloopt de cyclus? Wanneer kun je zwanger worden en wanneer kan zwanger willen worden een probleem zijn? Bestaat er eigenlijk zoiets als normaal menstrueren? Ongestelde vragen – alles wat je moet weten over menstrueren is een handige gids voor beter begrip van een natuurlijk proces. Niks om je voor te schamen. Borgerhoff & Lamberigts, € 22,95.
5. Bloedserieus!
Menstrueren gaat over meer dan een weekje bloeden. Het gaat over de hele maandelijkse cyclus die in alle fasen impact heeft. Bijvoorbeeld op je werk- of sportprestaties. In Bloedserieus! Je natuurlijke cyclus als tool voor een actiever leven legt hormoon- en cyclusexpert Femke Reynaert uit hoe je die natuurlijke hormonale cyclus optimaal kunt inzetten. Vanuit haar eigen ervaring als triatleet en sportcoach legt ze uit hoe je cyclus werkt, welke hormonen wanneer actief zijn en welke voor- en nadelen dit met zich mee kan brengen. Je leest wanneer je best koolhydraten of eiwitten eet, of je beter aan cardio of krachttraining doet en hoe je slim inspeelt op je cyclus om stress te vermijden. Wetenschappelijk onderbouwd en bomvol voedings- en trainingsschema’s. Verplichte kost voor wie gezond wil blijven én records wil breken. Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts, € 24,95.
Bonustip! Mooi rood is niet lelijk
Bij een schaamteonderwerp als menstruatie hoort schaamteloze zelfpromotie. Dus dit boek zetten we ook in de lijst. Wat hebben apen, astronauten, heksen, uitvinders, comedians en kunstenaars met menstruatie te maken? En hebben mannen nu wel of geen cyclus? In Mooi rood is niet lelijk – van Period! Magazine-oprichter Paula Kragten – vind je behalve informatie over hoe het biologisch allemaal werkt, ook feiten die je niet zo 1-2-3 in het gemiddelde menstruatieboek tegenkomt. Waar komt die menstruatieschaamte toch vandaan? Hoe kan het dat we 10 keer vaker menstrueren dan een paar eeuwen geleden? Is al dat gemenstrueer wel nodig; konijnen – die nogal een reputatie hebben qua voortplanting worden toch ook niet ongesteld? Splint Media, € 14,95 inclusief verzendkosten.
Nog niet uitgelezen? Check dan de Period! Leeslijst met 28 Nederlandstalige boeken over en voor je menstruatiecyclus (voor elke dag van de gemiddelde duur van je menstruatiecyclus één) of onze leeslijsten over speciale onderwerpen, zoals de overgang of boeken speciaal voor (bijna) pubers. Liever Engelstalig? Kijk dan even op de Engelstalige editie voor boeken van onder anderen Jennifer Weiss-Wolf, Karen Houppert, Chris Bobel, Anna Dahlqvist, Lara Owen, Breanne Fahs, Holly Bridges, April Kurtyka, Lauren Rosewarne en vele anderen.
Meer overzicht?
Podcasts over menstruatie
Muziek over menstruatie
Films over menstruatie
Games over menstruatie
Foto opening: Shutterstock
Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.
