Gemaakt voor schoolpodia: de educatieve theatervoorstelling Bloedmooi van de inmiddels afgestudeerde theaterdocent Barbara Jansen. Bloedmooi is haar afstudeerproject aan de NHL Stenden in Leeuwarden. ‘Het Meesterstuk, zoals dat op de opleiding Theater Docent wordt genoemd. De bedoeling is dat je een thema kiest dat je samen met spelers op de speelvloer gaat uitdiepen door middel van artistiek onderzoek.’
Het idee om menstruatie als thema te nemen, werd tijdens een stage in België geboren. ‘Ik voelde me ongelukkig en had in eerste instantie geen idee waarom. Toen ik het boek De Cyclus Strategie van Maisie Hill las ontdekte ik al na een paar bladzijden dat de anticonceptiepil de oorzaak zou kunnen zijn, omdat de pil de natuurlijke menstruatie blokkeert. Ook leerde ik dat die bloeding in de stopweek geen menstruatie is, maar een onttrekkingsbloeding.’
‘Ik werd gegrepen door het onderwerp menstruatiegezondheid – hoe kwam het dat ik hier zo weinig van wist?
‘Ik begon me in de menstruatiecyclus te verdiepen en werd gegrepen door het onderwerp menstruatiegezondheid; PMDD, PMS, het effect van hormonen. Hoe kwam het dat ik hier zo weinig van wist?’ In de onderzoeksfase heeft Barbara podcasts geluisterd, films gekeken, zoals de Disney-film Turning Red, en boeken gelezen. ‘Daarnaast heb ik vooral veel gepraat. Met mijn oude huisarts, die een holistische kijk heeft, en met mijn nieuwe huisarts die een groot voorstander van hormonale anticonceptie bleek. Ik sprak met de GGD en Rutgers, met klasgenoten, met mijn moeder én met mijn oma die juist heel blij is geweest met de pil.’
Persoonlijke ervaringen zijn het uitgangspunt van de voorstelling. Die van Barbara Jansen zelf, maar zeker ook die van haar spelers. ‘Twee jongens en twee meisjes. Inclusiviteit vind ik belangrijk. De vloer opgaan was het allerleukste. Ik had veel kennis opgedaan, maar ben zo open mogelijk de eerste repetitie ingegaan.’ Met de kennis bleek het niet al te best gesteld. ‘Ik had een vulva getekend. De meiden konden perfect aanwijzen wat welk onderdeel was. De jongens hadden geen idee. Van hen hoorde ik ook opmerkingen als: een vrouw heeft drie eicellen, toch?’
‘Op school krijgt men te weinig kennis aangereikt’
‘De kennis van jongeren is echt te mager. Dat kun je hen niet kwalijk nemen, maar dat moet echt anders. Op school krijgt men dit te weinig aangereikt. En thuis ook niet altijd. De kennis die de spelers tijdens het maken van de voorstelling hebben opgedaan, is als rode draad gebruikt. Ze spelen dicht bij henzelf, eerlijk en oprecht. Mede daardoor is de voorstelling kwetsbaar en humoristisch tegelijk geworden.’
‘Tijdens het maken van de voorstelling heb ik me steeds afgevraagd: hoe zou een meisje van twaalf jaar hiernaar kijken? Als regisseur kijk je namelijk anders. Zelf werd ik in groep acht ongesteld. Dat was toen mijn allergrootste geheim. Groter dan dat ik heimelijk verliefd was. Op de middelbare school werd dit wat beter – toen was je niet meer de enige. Tien jaar later hebben we gelukkig vooruitgang geboekt. Menstruatie is stukken beter bespreekbaar. Al is er nog steeds veel ongemakkelijkheid. Precies dat is de insteek van de voorstelling: als we er gewoon over kunnen praten, dan kunnen we elkaar veel beter begrijpen. Het gaat niet alleen om haar stress; deze heeft ook een uitwerking op de ander.’
‘De ongemakkelijkheid met het onderwerp werd al snel duidelijk’
De try-out van Bloedmooi was op 11 april in het NHL Stenden-theater in Leeuwarden. Daarna is de voorstelling – die veertig minuten duurt, dus precies in één les past – ook op het Montessori Lyceum in Groningen te zien geweest. Voor verschillende leeftijdsgroepen. ‘De ongemakkelijkheid met het onderwerp werd al snel duidelijk. Aan het begin van de voorstelling gooi ik bijvoorbeeld een bak menstruatieproducten in het publiek. Voor jonge jongens bleek dit lastig. Zij durfden deze nauwelijks aan te raken, ook al lagen ze op schoot. Het duurde echt even voordat zij ontdooiden. Jongens hebben de neiging stoer te gaan doen. Bij meisjes merk je vooral herkenning.’
Hoe gaat het nu verder met Bloedmooi? ‘Tja, zegt Barbara Jansen, die inmiddels een baan heeft gevonden als theaterdocent op de Vrije School. ‘Er is een zaadje geplant, met hele diepe wortels. De voorstelling zoals deze nu is kan in reprise gaan – met dezelfde of met andere acteurs. Dit staat nog open omdat de jonge acteurs (Sophie, Aurore, Friso en Elsin) – nu druk aan het studeren zijn.’
Interesse om te sparren over een voortzetting van dit project? Contact Barbara Jansen dan via een DM op haar Instagram of mail naar info@barbara-jansen.nl.
Foto’s: Barbara Jansen.
Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.
Ook lekker:
Period Podcastselectie
Period Playlist
Period Boekenoverzicht
Period Filmwijzer
