Alle begin is moeilijk. Ook de start van je menstruatie kan gepaard gaan met pijn en andere klachten. Maar betekent dat gelijk dat er iets mis is? Of heb je gewoon last van opstartproblemen?

De menarche (eerste menstruatie) is maar voor weinig meiden reden voor een feestje. Naast alle andere puberteitsperikelen, zoals puistjes, borsten, schaamhaar en verliefdheid, krijg je als toetje ook nog eens te maken met maandelijks bloedverlies. En daarbij hoogstwaarschijnlijk ook met buikkrampen, stemmingswisselingen, moeheid, een onbedwingbare zin in zoet (chocolade) of zout (chips) enzovoort. Niet leuk. Maar of dit reden is om je zorgen te maken? Niet altijd.

Als meisjes ongesteld zijn, zijn ze ziek! Of toch niet?

Over menstruatie is tegenwoordig meer openheid. Dat is een hele vooruitgang. Tot voor kort was het vooral de bedoeling dat niemand zou merken dat je on-gesteld ofwel niet helemaal lekker was. Hoezo ziek? Niet zeuren. Hup, naar school! Nu we er wat normaler en vaker over praten, lijkt de balans soms door te slaan naar de andere kant. Je hebt pijn! Je kunt niet functioneren! Moet jij niet heel snel met menstruatieverlof, meisje? In een artikel op Scholieren.com stelt scholier Melissa bijvoorbeeld dat meisjes écht ziek zijn als ze ongesteld zijn en pleit ze voor wat meer begrip, want: ‘Je vraagt iemand met een gebroken been toch ook niet om niet zo te zeuren’.

Meiden die krom lopen van de buikpijn verplichten mee te doen met gymles is inderdaad niet handig, nee. Naar je lichaam luisteren is altijd een goed idee. Maar wat ineens over het hoofd wordt gezien, is dat menstruatie eigenlijk een teken van gezondheid is. Je lijf is sterk genoeg om zwanger te worden (al moet je daar nu nog niet aan denken als het goed is). Alles werkt zoals het hoort. Ook niet onbelangrijk: maar heel weinig pubers hebben meteen een perfecte en pijnvrije cyclus van exact 28 dagen. Opstartproblemen komen nogal eens voor.

Van de 40 jaar die je menstrueert, loopt het maar een jaar of 15-20 op rolletjes.

Meer last hebben van menstruatiepijn of van heftig menstrueren is volstrekt normaal in de begintijd. Dat komt doordat de hormoonhuishouding nog aan het warmdraaien is. De menstruatiecyclus is namelijk een ongelofelijk ingewikkelde spoorkaart vol knooppunten, wissels en seinen. Dat er wel eens een wissel verkeerd staat, is bijna niet te vermijden als je het spoorboekje bestudeert. Van een klokvaste dienstregeling is in het begin dus nog geen sprake.

Doordat die hormoonhuishouding nog niet helemaal in balans is, kun je bijvoorbeeld last hebben van een eisprongloze ‘menstruatie’. Dat is geen echte menstruatie, omdat er immers geen eisprong aan vooraf gaat. Het baarmoederslijmvlies blijft zich daardoor opbouwen, met hevige en vaak ook pijnlijke bloeding als gevolg die eeuwig lijkt te duren. Hetzelfde kan je, om de zelfde reden, in de premenopauze gebeuren. Van de 40 jaar die je gemiddeld menstrueert, loopt het maar een jaar of 20-25 écht op rolletjes.

1 op de 10 vrouwen heeft endometriose. Oftewel: 9 van de 10 vrouwen hebben het niet

Het is natuurlijk mogelijk dat er wél wat mis is. De cijfers spreken voor zich: 1 op de 10 vrouwen heeft bijvoorbeeld endometriose. Maar dat betekent ook dat het overgrote merendeel – 9 van de 10 – geen endometriose heeft. Dat 1 op de 4 vrouwen last heeft van PMS, wil ook zeggen dat driekwart de periode tussen de eisprong en de menstruatie zonder noemenswaardige psychische of lichamelijke klachten doorkomt. Hetzelfde geldt voor hevig menstrueel bloedverlies (HMB ofwel menorragie), dat 1 op de 5 vrouwen treft: 4 van de 5 hebben dus géén last van hevig bloedverlies.

Menstrueren hoeft niet per se problematisch te zijn. Als menstruerende vrouw kun je prima je werk doen, of je nu rechter of astronaut bent. Ongesteld zijn is niet automatisch een reden om met een warme kruik zielig thuis op de bank te zitten – soms helpt het juist om te gaan sporten. Toch maar gymmen dus? De endorfine die je aanmaakt door te bewegen, zorgt ervoor dat je je beter voelt. Heb je aanhoudend menstruatieklachten over een langere periode? Loop er dan niet mee door, maar ga naar de dokter.

Meiden, houd moed!

Meiden die balen omdat ze elke maand buikpijn hebben, houd moed! De kans is groot dat het om opstartproblemen gaat. Het is nu shit, maar straks misschien niet meer. Je hormonen zijn hard aan het werk om een beetje op elkaar ingespeeld te raken. Daarbij gaat er wel eens wat mis, met pijnlijke en hevige menstruaties tot gevolg. Maar dit is meestal tijdelijk. Bovendien betekent het dat je je ontwikkelt tot vrouw. Toch wel reden voor een feestje dus.

Lees ook:
Ongesteld op school
Je cyclus beïnvloedt… schoolprestaties
Steeds jonger ongesteld
Menstruatieles van Juf Ank 

Foto: Shutterstock.

Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.