Goede voornemens of niet: sporten en menstrueren zijn niet per se de beste vrienden. Is het nu goed om van de bank af te komen als je menstrueert of kun je beter blijven liggen en even rust nemen? We zetten een aantal inzichten op een rij.

Monitor je menstruatiecyclus voor maximaal effect 

Steeds meer onderzoeken laten zien dat het slim is om je sportactiviteiten af te stemmen op je menstruatiecyclus zodat je meer aan je training hebt. In de eerste twee weken van je cyclus, dus vanaf de eerste dag dat je menstrueert, is je oestrogeenspiegel hoger. Oestrogeen is van invloed op van alles en nog wat; zo ook op je stofwisseling. Bij matige inspanning verbrandt je lijf onder invloed van oestrogeen bij voorkeur vet in plaats van koolhydraten, waardoor je langer kunt presteren. Perfect als je kilometers wilt maken en/of afvallen.

Andere momenten zijn juist weer minder geschikt voor een duurloop. Vlak voor je menstruatie – als je progesterongehalte het hoogst is – is het zuurstoftransport naar je lichaamscellen en spieren doorgaans wat minder, waardoor je uithoudingsvermogen waarschijnlijk ook ietsje minder is. Tijdens je menstruatie is je ijzergehalte door het bloedverlies het laagst. IJzer is nodig voor zuurstoftransport naar de lichaamscellen. Dat verklaart waarom je je tijdens de ongesteldheid doorgaans minder energiek voelt. En dit gaat alleen nog maar over uithoudingsvermogen. Je hormoonhuishouding is ook van invloed op spieren, pezen en gewrichten ofwel op de blessurekans. Niet voor niets is de menstruatiecyclus een booming onderwerp in de topsport.

Het verlicht de pijn

Er is nog een reden is om juist wel te sporten tijdens de menstruatie: het kan pijn verlichten doordat je de natuurlijke pijnstiller endorfine aanmaakt. Ex-profwielrenster Leontien van Moorsel vertelde ooit dat zij liever wel menstrueert als ze een belangrijke wedstrijd heeft omdat haar pijngrens dan hoger ligt. Dat lijkt een uitzondering op de regel. De meeste topsporters klagen juist over de negatieve impact van hun menstruatie. Zo meldde tennisser Heather Lawson dat haar verlies in de eerste ronde van het Australian Open in 2015 te wijten was aan ‘meidenzaken’. Tennisser Tara Moore viel haar bij door te erkennen dat ze hoopte dat haar feestweek niet samen zou vallen met grote toernooien. Wereldrecordhoudster marathon Paula Radcliffe vertelde dat ze ervoor zorgde dat ze tijdens een belangrijke race niet menstrueerde.

Het kan je cyclus ook ontregelen

Veel topsporters vinden die menstruatie maar lastig, en slikken de anticonceptiepil om het allemaal te reguleren. Of ze worden helemaal niet meer ongesteld door de intensieve trainingen. Het vetpercentage van sporters en balletdansers is laag, waardoor de menstruatie soms stopt. Daarnaast komt door het vele sporten endorfine vrij waardoor de hypofyse, die de aanmaak van vrouwelijke hormonen regelt, van slag kan raken. Te intensief sporten kan dus gevolgen hebben voor je menstruatiecyclus. Daarnaast: door het bloedverlies zijn je ijzerwaarden doorgaans lager, waardoor je je slap en duizelig kunt voelen. Geen ideaal sportklimaat dus.

Is het nu wél of niet goed voor je?

Dus wat moet je nou doen? Juist wel of juist niet sporten terwijl je ongesteld bent? Het juiste antwoord is natuurlijk: dat is helemaal aan jezelf. Sporten is gezond, ook als je menstrueert, maar je moet het alleen doen als je je daar goed genoeg voor voelt. Zit je in een klein dipje? Zet jezelf eroverheen en ga een rondje hardlopen of wat banen zwemmen. Maar overdrijf het niet. Iets eenvoudigs als rekken en strekken, ademhalingsoefeningen of een stuk lopen met of zonder hond kan al verlichting geven. Dat stimuleert de aanmaak van de natuurlijke pijnstiller endorfine en remt de productie van prostaglandines (het stofje dat voor samentrekkingen van de baarmoeder zorgt en dus de oorzaak is van menstruatiekramp).

Neem desnoods wat voorzorgsmaatregelen: laat je witte yoga broek aan de waslijn hangen en kies een donker exemplaar waarin je met een gerust hart kunt doorlekken en draag een goede sportbeha om je borsten, die nu extra gevoelig zijn, te ondersteunen. Voel je je écht te moe? Luister dan naar je lichaam. Eén orgaan is namelijk al bezig met een pittige workout: je baarmoeder.

Foto: Shutterstock.

Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.

Meer gezondheid?
Seks + ongesteld?
Zwemmen + ongesteld
To poop or not to poop
Minicursus tegen menstruatiepijn
Oh nee, niet nu