?daar

Het is weer mei. Wat natuurlijk betekent: MH Day 2022 op de 28ste. Net als vorig jaar, in 2020, 2019, 2018, 2017 et cetera. Helemaal terug tot aan 2014, toen Wash United voor de eerste keer een mondiale menstruatiedag introduceerde. In april dat jaar werd ook de Nederlandstalige editie van Period! gelanceerd.

Die ene menstruatiedag is inmiddels wat opgerekt. Vandaar dat je nu ook van ‘menstrual may’ kunt spreken. Meer maanden hebben trouwens een menstruatiethema gekregen, alleen gaat de awareness dan over een menstruatiestoornis. Maart staat bijvoorbeeld in het teken van endometriose, april van PMDD en november van hevig menstrueel bloedverlies. MH Day (voluit Menstrual Hygiene Day, maar steeds vaker Menstrual Health Day genoemd) besteedt aandacht aan een andere stoornis: de hardnekkige overtuiging dat menstruerende vrouwen vies en gevaarlijk zijn waardoor zij zich aan de idiootste voorschriften moeten houden. Dus ja, deze speciale dag is nog steeds van belang.

Het doel voor 2030: een wereld zonder menstruatiearmoede en stigma’s

Een wereld zonder menstruatiearmoede en menstruatiemythes. Dat moet zo langzamerhand toch mogelijk zijn, zou je denken. We weten inmiddels waar dat weekje bloeden voor dient. Precies dat is het doel dat de organisatie van MH Day in 2030 wil bereiken: een wereld waarin geen meisje of vrouw achterstand heeft om het feit dat ze menstrueert. Voor wie nog denkt dat dit probleem een ver-van-je-bed show is: ook in de westerse wereld staat menstruatiearmoede hoog op de (politieke) agenda, omdat blijkt dat ook daar school- en arbeidsverzuim voorkomt door een gebrek aan betaalbare menstruatieproducten. Kijk alleen al naar de vele initiatieven die er op dit punt in Nederland zijn. Of volg de discussie over wel of geen menstruatieverlof. Veel vrouwen voelen zich ziek door een uit de bocht gevlogen menstruatie. Het duurt vaak lang voordat er een adequate behandeling wordt gevonden. Genderongelijkheid in de gezondheidszorg begint nu pas meer aandacht te krijgen – dat werd tijd.

Doe mee met MH Day 2022

Door alle aandacht voor menstruatie in onder meer de media zou je bijna denken dat het wel meevalt met dat menstruatietaboe. Maar we zijn er nog lang niet. Dat is wat MH Day wil benadrukken. Wil je MH Day 2022 steunen? Post dan een foto van jezelf op social media terwijl je hét MH Day-symbool draagt: een armband met 28 kralen, waarvan 5 rode. Kijk hier voor een tutorial. Vergeet de hashtag #ItsTimeForAction. De nieuwe hashtags zijn #WeAreCommitted en #MHDAY2022. Zelf een event organiseren in het kader van ‘menstrual may’ – of deelnemen aan een van de vele (online) voorlichtingsevents die er wereldwijd zijn – kan natuurlijk ook. Bekijk de internationale evenementenpagina hier. In Nederland staat ook van alles op de agenda. Volg Period! op Twitter, Instagram of Facebook als je de rode draad niet wilt kwijtraken.

Wereldwijde menstruatietaboes: boze riviergoden en doffe spiegels

Echt waar. Zelfs in 2022 zijn er mensen die denken dat een koe onvruchtbaar zal worden als deze wordt aangeraakt door een ongestelde vrouw. Nee, dit is geen grap. Dat is een voorbeeld van honderden menstruatiemythes die er nog altijd zijn. Paar andere voorbeelden?

• In centraal Ghana mogen menstruerende vrouwen en meisjes geen rivier oversteken omdat de riviergod dit niet zou goedvinden.
• In Nigeria wordt aangenomen dat de aanraking van een menstruerend meisje of vrouw ervoor zorgt dat een plant sterft, melk gaat schiften en een spiegel zijn helderheid verliest. Precies zoals Plinius de Oudere noteerde in Naturalis Historia; in de eerste eeuw na Christus.
• In sommige delen van India wordt aangenomen dat als een vrouw of meisje een koe aanraakt tijdens de menstruatie, de koe onvruchtbaar zal worden. Ook in Nepal mag je om die reden geen stal in.
• In Kashmir, India, mogen menstruerende vrouwen geen waterbronnen gebruiken omdat zij onrein zouden zijn. Ze mogen niet eens naar hun reflectie in het water kijken.
• In bepaalde afgelegen gebieden van Nepal mogen vrouwen tijdens hun menstruatie met helemaal niemand in contact komen. Sterker: ze mogen hun huis niet meer in en worden verbannen naar een hut totdat het bloeden voorbij is. Na je bevalling mag je daar ook bijkomen.
• In Bangladesh mogen vrouwen tijdens de menstruatie geen zout of zuur voedsel, vis of eieren eten.
• In delen van Afghanistan wordt gezegd dat een meisje de rest van haar leven ononderbroken menstrueert als ze menstruatieproducten niet op de juiste manier aan het oog onttrekt.
• In delen van India, Taiwan en Japan mogen vrouwen de tempels niet betreden als ze ongesteld zijn.

Religieuze menstruatiestigma’s

• Het jodendom heeft enkele strikte regels met betrekking tot menstruatie, zoals de rituele uitsluiting die ‘niddah’ wordt genoemd. Dit geldt voor een vrouw vanaf de eerste dag van haar menstruatie tot een week nadat het bloeden is gestopt. Gedurende die tijd wordt ze als onrein beschouwd en is elk fysiek contact tussen man en vrouw verboden.
• Islam beschouwt menstruerende vrouwen ook als ritueel onrein: ze mogen niet vasten, bidden of een moskee binnengaan.
• In het hindoeïsme worden vrouwen tijdens hun menstruatie, je raadt het al, ook als onrein beschouwd. Voordat je naar je voorhoofd gaat wijzen: in vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften werd in de jaren zeventig van de vorige eeuw nog over het wel of niet bestaan van menstruatiegif (menotoxine) gediscussieerd.
• Het christendom heeft ook een lange geschiedenis als het gaat om reinheidsvoorschriften. In bepaalde conservatieve stromingen mogen menstruerende vrouwen nog steeds geen communie ontvangen en sommige Russisch-orthodoxe christenen geloven dat de blik van een menstruerende vrouw het weer negatief kan beïnvloeden.

Culinaire menstruatiemythes

Menstruatiemythes zijn niet alleen in ontwikkelingsgebieden onderdeel van de cultuur. In onder meer Frankrijk en Nederland dacht men dat menstruerende vrouwen geen mayonaise konden maken omdat deze dan zou schiften. In Italië werd hetzelfde gedacht over zelfgemaakte tomatensaus en in sommige delen van Portugal mag je tijdens je menstruatie geen wijnkelder betreden. Suriname? Daar mag je helemaal niet koken. Dit is de reden waarom jongens en mannen moeten leren koken en waarom veel restaurants alleen mannelijke chefs hebben. Japanse vrouwen mogen sowieso geen sushi-chef worden, omdat menstruatie als onzuiver wordt gezien.

In de hele wereld gelden specifieke regels voor menstruerende vrouwen in de keuken. Kijk maar naar de ongeveer 5.000 eufemismen voor ‘menstruatie’ die er wereldwijd zijn. Veel daarvan hebben een link met voedsel. Opoe of tante kwamen vroeger écht op bezoek om te koken als de vrouw des huizes menstrueerde. In sommige delen van de wereld doen ze dat dus nog steeds.

Beeld opening: MH Day 2022/Wash United.

Period! is een onafhankelijk, online magazine over de menstruatiecyclus. De informatie op Period! vervangt geen medisch consult. Raadpleeg bij medische klachten altijd een arts. In redactionele artikelen kom je soms affiliatielinks tegen. Gesponsorde samenwerkingen vind je in de categorie Spotlight. Heb je vragen? Kijk dan even op onze contactpagina.

Meer over menstruatietaboes wereldwijd? Kijk in onze categorie Global of Cultuur. Of begin op de Homepage en ontdek zelf hoe boeiend het onderwerp eigenlijk is. Period!